5- мавзу: корхона фаолиятини режалаштириш ва башорат қилиш режа

башорат қилиш
ҳам катта роль ўйнайди. Башорат қилиш хўжалик фаолияти 
юритувчи субъектнинг истиқболда юзага келиши мумкин бўлган ҳолатларни 
илмий асослаган ҳолда аввалдан кўра билишини ифодалайди. У юзага 
келаётган ёки келажакда юзага келиши мумкин бўлган иқтисодий, илмий-
техник ва ижтимоий ҳолатларни баҳолаш ва таҳлил қилиш асосида яратилади 
ҳамда муқобил қарорларни танлашга имкон яратади. 
Аввалги 
маъмурий-буйруқбозлик 
тизимининг 
хўжалик 
юритиш 
шароитларида, кўп йиллар давомида фан-техника тараққиёти ва унинг 
ижтимоий-иқтисодий оқибатларининг узоқ муддатли истиқболи ишлаб 
чиқилган. Унинг асосида халқ хўжалигининг алоҳида тармоқлари, шунингдек, 
республикалардаги ишлаб чиқариш кучларининг ривожланиш истиқболлари 
шакллантирилар эди. Бироқ бу башоратлар доим ҳам ишончли эмас эди ва 
асосийси, доим ҳам амалиётда қўлланавермас эди. Бу эса бошқа сабаблар 
билан бирга ўтган асрнинг 80-йиллари охирида иқтисодиёт инқирозга учрашига 
олиб келди. Бошқача қилиб айтганда, хўжалик амалиёти режалаштириш ва 
башорат қилишнинг устунликларидан етарлича фойдалана олмади. Шу сабабли 
иқтисодий фаолият башоратларини ишлаб чиқиш ва қўллаш бўйича жаҳон 
тажрибасини ўрганиш ва унинг ўзига хос хусусиятларини мамлакатимиздаги 
ишлаб чиқариш ва юзага келаётган бозор муносабатлари шароитларида қўллаш 
жуда муҳимдир. 
Башорат қилиш режалаштириш тавсифида ўз аксини топади: ишлаб чиқариш 
ва 
корхона 
иқтисодий 
ҳаётининг 
бошқа 
жиҳатларини 
стратегик 
режалаштириш
- ўрта ва узоқ муддатли башоратлар асосида ҳамда 
жорий 
режалаштириш
- қисқа муддатли башоратлар асосида ишлаб чиқилади. Бу 
йўналишларнинг иккаласи ҳам ўзаро узвий алоқада бўлиб, ишлаб чиқариш 
стратегиясини фан-техника тараққиёти ва ҳаётнинг реал воқелиги билан 
боғлайди.