5- маъруза. Маълумотнинг бутунлиги Кутиладиган натижа

---

5-
маъруза. Маълумотнинг бутунлиги 
Кутиладиган натижа: 
- 
хэшлашдан “бармоқ изини” ва электрон рақамли имзони ҳосил қилишда 
фойдаланишни муҳокама қилиш; 
- 
симметрик шифрлаш алгоритмларидан маълумот бутунлигини 
текширишда фойдаланишни муҳокама қилиш; 
- 
очиқ калитли криптотизимлардан ҳам конфиденциаллик ҳам рад 
этишдан ҳимоялашни таъминлашда фойдаланишни муҳокама қилиш; 
- 
очиқ калитли криптотизимлардан ҳам бутунликни ҳам рад этишдан 
ҳимоялашни таъминлашда фойдаланишни муҳокама қилиш; 
- 
очиқ калитли криптотизимларда очиқ калит эгасини аниқлашда PKI 
тизимларидан фойдаланишни муҳокама қилиш. 
Симметрик шифрлаш алгоритмларидан маълумот бутунлигини 
текшириш 
Бундан олдинги маърузаларда ҳар иккала шифрлаш алгоритмларидан 
(симметрик ва очиқ калитли) фақат маълумотни конфиденцияллигини 
таъминлашда фойдаланиш ҳақида айтиб ўтилди. Мазкур маърузада эса 
улардан маълумотни бутунлигини текширишда фойдаланиш тартиби билан 
танишиб ўтилади. 
2-
маърузада хэш – функциядан фойдаланиб маълумотни бутунлигини 
текширишнинг содда усули келтирилган эди. Бироқ, ушбу усулда жиддий 
хавфсизлик муаммоси бўлгани боис, ундан амалда фойдаланилмайди. Яъни, 
2.4-
расмда келтирилган усулда ҳужумчи томонидан фақат маълумот 
ўзгартирилган ҳолда бутунликни текшириш имконяти мавжуд. Бироқ, 
ҳужумчи ҳам маълумотни ҳам хэш қийматни алмаштириш орқали 
фойдаланувчини осонлик билан маълумот бутунлигига ишонтириш мумкин. 
Бунинг асосий сабаби, маълумотни хэш қийматини ҳосил қилишда ҳужумчига 
номаълум бирор ахборотдан фойдаланилмаганлигидир. 
Ушбу муаммони бартараф этувчи – хабарларни аутентификациялаш 
коди (message authentication code, MAC) тизимлари мавжуд бўлиб, унга кўра 
бирор махфий калит асосида маълумотнинг хэш қиймати ҳисобланади (5.1-
расм). 
MAC
=?
MAC
MAC
Калит
Калит
Маълумот
Маълумот