472 бұйрығы бойынша жасалған Қмж келесі бетте

«Дидактикалық материалдар
Смайликтер




Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Ядролық өзара әрекеттесу, ядролық күштер. Массалар ақауы, атом ядросының байланыс энергиясы

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		9.4В Атом ядросы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып: 9		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Ядролық өзара әрекеттесу, ядролық күштер. Массалар ақауы, атом ядросының байланыс энергиясы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		9.6.1.8 – ядролық күштердің қасиеттерін сипаттау; 9.6.1.9 – атом ядросының масса ақауын анықтау; 9.6.1.10 – атом ядросының байланыс энергиясы формуласын есептер шығаруда қолдану
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Көптеген оқушылар істей алады: Кейбір оқушылар істей алады:
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Сабақтың басы 10 минут Өткен білімді еске түсіру Жаңа білім 10 минут Бекіту 10 минут Кері байланыс Сабақтың соңы 10 минут	Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Сабақ тақырыбын және оқу мақсатын таныстыру Қар-кесегі әдісі бойынша сұрақтар дайындап бір –біріне сұрақ қояды 1.ХІХ ғасырда ашылған қандай жаңалықтар атомның құрылысы күрделі екенін көрсетті? 2.Резерфорд тәжірибесінің мағынасын түсіндіріңдер. 3.Атом қандай бөлшектерден тұрады? 4.Резерфорд ұсынған атомның үлгісін неге планетарлық дейді? 5.Ядро мен электронның массалары мен өлшемдерінің қатнастары қандай? Жаңа сабақ Топтық жұмыс слайд қорғау Бекіту тапсырмалары Есептер шығару 33- жаттығу 221- бет Тест тапсырмасы слайдпен жұмыс Үйге тапсырма §33 Үйге тапсырма § 45-46 оқу 33-жаттығу		Оқушылар үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға тез-тез жауап беріп белсене қатысып отырады Оқушылар жаңа тақырыпты меңгереді Оқушылар бекіту тапсырмаларын орындайды Әр жұп бір тапсырмаға жауап береді, басқа жұп өз тапсырмаларын бағалайды. Оқушылар кері байланыс береді		Дескриптор Сұрақтарға жауап береді Есептің шешімін слайдттан қарап тексереді 2-балл Дескриптор 1.Қорғау тәртібін сақтайды: Уақыт және әдептілік; 2. Мазмұнның толық ашады; 3. Өмірден мысалдар келтіреді. 5 Дескриптор Есептің шартын түзеді ХБЖ-ға келтіреді Есептің формуланысын түрлендіріп Есептің жауабын табады 3 бал Формативті бағалай 10 балл	ФИЗИКА 9 сынып оқулық Алматы Мектеп -2019 Д.М.Қазақбаева Ш.Б.Насохова Н. Бекбасар «Дидактикалық материалдар Смайликтер

Қысқа мерзімді жоспар
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару: «Массалар ақауы, атом ядросының байланыс энергиясы»

Білім беру ұйымының атауы
Пәні:
Бөлім:		9.4В Атом ядросы
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сынып: 9		Қатысушылар саны:		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:		Есептер шығару: «Массалар ақауы, атом ядросының байланыс энергиясы»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:		9.6.1.8 – ядролық күштердің қасиеттерін сипаттау; 9.6.1.9 – атом ядросының масса ақауын анықтау; 9.6.1.10 – атом ядросының байланыс энергиясы формуласын есептер шығаруда қолдану
Сабақтың мақсаты		Барлық оқушылар істей алады: Көптеген оқушылар істей алады: Кейбір оқушылар істей алады:
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі//уақыты	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Ұйымдастыру Өзін-өзі тексеру Сабақтың басы 10 минут Өткен білімді еске түсіру Жаңа білім 10 минут Бекіту 10 минут Кері байланыс Сабақтың соңы 10 минут	Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Сабақ тақырыбын және оқу мақсатын таныстыру Миға шабуыл сұрақтары Үй жұмысын тиянақтауға арналған сұрақтар: 1. Радиактивті элемент және радиактивті сәулелену дегеніміз не? 2. Радиактивтілік дегеніміз қандай құбылыс? 3. Альфа бөлшегі қандай элементтің ядросы болып табылады? 4. Атомның планетарлық моделі қандай тәжірибеге негізделген? 5. Протонның, электронның зарядтары неге тең? 6. Ядро қандай бөлшектерден тұрады ? 7. Ядроның массалық саны нені білдіреді? Жаңа сабақ «Еске түсіру стратегиясы»: топтық жұмыс 1-топ: Иондаушы сәулелерді тіркеу әдістері • Фотоэмульсия әдісі • Сцинтилляциялық санағыш • Гейгердің газразрядтық санағышы • Вильсон камерасы • Көпіршікті камера 2-топ: Табиғи радиактивтік. • α –ыдырау, β-ыдырау, γ – ыдырау. • Радиактивті ыдырау заңы. 3-топ: Атом ядросының құрамы.Байланыс энергиясы. • Ядроның протонды-нейтрондық моделі. • Ядролық күштер • Байланыс энергиясы • Масса ақауы • Меншікті байланыс энергиясының массалық санға тәуелділігі 4-топ:Ауыр ядролардың бөлінуі. Тізбекті ядролық реакциялар. Ядролық реактор. «Ортадағы қаламсап стратегиясы» есептер шығару: 1) топтық жұмыс 1-топ. №1. Мына бейтарап атомдарда қанша электрон, протон, нейтрон, нуклон бар? , №2. Менделеев кестесін пайдаланып, ядролық реакцияны толықтырып жазыңдар: + → + ? №3. Азот атом ядросының байланыс энергиясын есептеп шығарыңдар (mp=1,00728 м.а.б., mn=1,00866м.а.б. , Mя =15,00011 м.а.б.) 1-топ. №1. : Z=2, A=3, N=A-Z= 3-2=1. 2Z+ N- нуклон жұбы : Z=4, A=7, N=A-Z= 7-4= 3. 4 Z + 3 N – нуклон жұбы №2. №3. Шешуі: ; ((Z*mp+Nmn)-Mя)*931,5МэВ)*931,5МэВ E=((7*1,00727+8*1,00866)-15,00011)*931,5 MэВ.=111,8 MэВ. 2-топ №1. Мына бейтарап атомдарда қанша электрон, протон, нейтрон, нуклон бар? , №2. Менделеев кестесін пайдаланып, ядролық реакцияны толықтырып жазыңдар: ? + → + №3. Оттек атом ядросының байланыс энергиясын есептеп шығарыңдар (mp=1,00728 м.а.б., mn=1,00866м.а.б. , Mя =16,999 м.а.б.) 2-топ. Шешулері: № 1. : Z=12, A=24, N=A-Z= 24-12= 12. 12Z + 12N –нуклон жұбы : Z=12, A=26, N= A-Z=26-12= 14. 12Z + 14N –нуклон жұбы №2. , №3. Шешуі: МэВ Е=((Z*mp+Nmn)-Mя)*931,5МэВ E=((8*1,00727+9*1,00866)-16,999)*931,5= 127,7MэВ. 3-топ №1. Мына бейтарап атомдарда қанша электрон, протон, нейтрон, нуклон бар? , №2. Менделеев кестесін пайдаланып, ядролық реакцияны толықтырып жазыңдар: + ? → + №3. Төмендегі ядролық реакция кезінде энергия бөліне ме, әлде жұтыла ма? ( =14,00307 м.а.б., =4,002603 м.а.б., =16,999134 м.а.б., =1,007825 м.а.б.) Шешулері: №1. : Z=18, A=40, N=A-Z=40-18= 22. 18Z + 22N –нуклон жұбы : Z=20, A=40, N=A-Z=40-20= 20. 20Z + 20N –нуклон жұбы №2. , №3 Шешуі: ∆Е=[( )-( )]931,5 MэВ. ∆Е=[(14,00307+4,002603)-(16,999134+1,007825)]931,5 MэВ=[18,005673 - -18,006959]931,5 MэВ=- 0,001286*931,5 MэВ= -1,198 MэВ=-1,2 MэВ. -энергия жұтылады. 4-топ №1. Мына бейтарап атомдарда қанша электрон, протон, нейтрон, нуклон бар? , . №2 Менделеев кестесін пайдаланып, ядролық реакцияны толықтырып жазыңдар: + γ → + ? №3. Радиоактивті кобальттың жартылай ыдырау периоды 72 тәулік. Массасы 4 г кобальттың 216 тәулікте ыдырайтын бөлігінің массасы? Шешулері: №1. : Z=6, A=13, N=A-Z=13-6=7. 6Z + 7N –нуклон жұбы : Z=7, A=14, N=A-Z=14-7= 7. 7Z + 7N –нуклон жұбы №2. , - кюрий. №3. Бер: Шешуі: T = 72 тәулік m=m0* m0 =4г m=4* =2^2*2^-3= 2^-1= =0,5(г) T=216 тәулік ∆m=m-m0=4-0,5= 3,5 (г) ∆m - ? 2) Тақтаға жеке оқушыларға есеп шығарту: №8.2.12. элементі төрт α-ыдырау мен екі β-ыдырауға ұшырағаннан кейін қандай химиялық элемент түзіледі? Шешуі: . №25. уранның бір ядросы екі жарықшаққа бөлінгенде 200 МэВ энергия босап шықса, осы ураннан 1 г ядролық реакторда «жанғанда» қандай энергия бөлінеді?( М=235*10^-3кг/моль , q =29*10^6 Дж/кг , NA = 6 *10^23 моль^-1 ) Шешуі: Бер: ХБЖ Шешуі: ∆Е =200 MэВ 320*10^-13 Дж E=∆Е*N (1) m =1 г 10^-3 кг N=NA (2) М=235*10^-3кг/моль E=∆Е NA q =29*10^6 Дж/кг E=320*10^-13 Дж *6 *10^23 моль^-1* Е –? * m1-? m1= кг Ой қорытыу