47-dars 1-mashq

3-mashq.
Bog’lovchisiz qo’shma gaplarda tinish belgilarning qo’yilish sababini tushuntiring. 
1.Osmonda na oy, na yulduz ko’rinadi:havo buzuq edi.2.Axir shu qarorga keldilar: bolalarni 
buvimga topshiradigan va akam o’zi bilan shaharga olib ketadigan bo’ldi. 3.Dam o’tmay, keksa 
chotqol yonbag’irlarida go’zal vohada oqshom o’z husn-jamolini namoyish etdi:shahar va 
qishloqlardagi yulduzsimon elektr chiroqlari ko’zni qamashtirib porladi.4.Bugun havo 
ochiq:derazalarni lang ochib qo’ysan ham bo’ladi.5.Dunay – ajoyib daryo:ba’zi daryolar singari 
uning to’lqinlari hayqirmaydi, u juda sokin erigan qo’rg’oshindek chayqalib oqadi.6.Botirali 
dushman yashringan tomonga qaradi:xarsang tosh ustida taslim belgisi –tayoq uchiga ilingan oq 
ro’mol hilpirab turadi.7.Hamza Hakimzoda Niyoziy Shohimar-donda jamoat ishlarini kuchaytirib 
yubordi: u batrak va kambag’al dehqonlarni uyushtirib qishloq xo’jalik artellarini tashkil qilishda 
ishtirok etdi.8.Suv keldi: giyoh bitmas cho’llar obod bo’ldi.9.Kitob varaqlari shitirladi: u kitob 
o’qishga kirishdi, shekilli.10.Kishilarning g’ayrat va tabassumlari misli ko’rilmagan daraja-da 
ortmoqda , ularning ijodiy mahoratlari tobora serbaraka bo’lib bormoqda.11. Arslonqul shunday bir 
qiziq harakat qildi:Dildor xoxolab kulib yubordi.12.Sobir irg’ib o’rnidan turdi, xuddi shu paytda 
qo’ng’iroq chalindi.13.Yaxshidan ot qoladi, yomondan –dod.14.Quyoshning yorqin nurlari ta’siri 
ostida daraxtlar kurtak yozar, o’tlar yerdan bosh ko’tarib chiqmoqda edi.15.Novcha teraklar ustida 
oyning kumush parchasi suzadi; shamol novda-nihollarni tebratadi.16.G’uborsiz yaproqlar 
moshrang beqasam kabi tovlanar, undagi tomchilar quyosh nurida marvarid dona-lardek yaltirar 
edi.17.Bosh povilon oldidagi ikki qator favvoralarni ko’rib ko’z quvnaydi, ulardagiodam bo’yi 
otilib turgan suvlar oltin rangda tovlanmoqda.18.Biz yashayotgan bu yerda quyosh sokin, iliq nur 
sochadi; daraxt barglari orom bag’ish-lab shitirlashadi.19.Biz istaymiz: barcha ellar, elatlar, Bir-
birila bo’lsin yana yaqinroq.