46-Mavzu: Impulisli kuchlanish o’zgartirgichlarning vazifalari, sxemalari, ularning ishlash asosi va qo’llanilishi



Download 238,32 Kb.
Sana11.07.2022
Hajmi238,32 Kb.
#776301
Bog'liq
46-mavzu


46-Mavzu: Impulisli kuchlanish o’zgartirgichlarning vazifalari, sxemalari, ularning ishlash asosi va qo’llanilishi.
46.1-rasmda o‘zgaruvchan tok tarmog‘idagi kuchlanishni o‘zgarmas chiqish
kuchlanishiga aylantiruvchi teskari o‘tishli o‘zgartirgich (AC-DC konvertor) ning
soddalashgan sxemasi keltirilgan. VD1 – VD2 diodlar va 𝐶1 kondensator tarmoq
kuchlanishi to‘g‘rilagichini tashkil etadi.
Kuchlanishni pasaytiruvchi transformatorning mavjud emasligi sababli 𝐶1
kondensator o‘zgaruvchan kuchlanish tarmog‘ining amplituda qiymatigacha (220
V·1,4) zaryadlanadi. Shuning uchun 𝐶1 kondensatorning ishchi kuchlanish qiymati
350-400 V dan kam bo‘lmasligi kerak. Chiqish signalini orqaga kalit tranzistorga
uzatadigan teskari aloqa halqasi galvanik ajratish (kichik quvvatli signal
transformatori yoki optojuftlik) dan iborat bo‘lib, o‘zgarmas tokning chiqish liniyasi
o‘zgaruvchan tok ta’minot tarmog‘i bilan elektrik bog‘liq bo‘lmasligini ta’minlaydi.

46.1-rasm. Teskari o‘tishli impulsli ta’minot manbai
Teskari o‘tishli o‘zgartirgichning ishlashi 46.2-rasm orqali tushuntirilgan.

46.2-rasm. Teskari o‘tishli impulsli o‘zgartirgichning ishlashini tushuntirishga
oid vaqt diagrammalar
Rostlovchi tranzistor KIM-modulyator sxemasi orqali boshqariladi.
Tranzistor ochiq bo‘lganda (𝑡0𝑡1, 𝑡2𝑡3, 𝑡4𝑡5, 𝑡6𝑡7 vaqt oraliqlarida)
transformatorning birlamchi o‘ramidagi tok chiziqli qonun bo‘yicha kattalashadi
(oshadi). Bu transformator aslida ikkilamchi o‘ramli drossel hisoblanadi, va oddiy
transformatordan farqli ravishda, o‘zida ko‘p energiyani to‘playdi.
Tranzistor yopiq bo‘lganda (𝑡1𝑡2, 𝑡3𝑡4, 𝑡5𝑡6vaqt oraliqlarida)
transformator o‘zagidagi magnit oqimi kamayishni boshlaydi, natijada ikkilamchi
o‘ram zanjirida oqayotgan 𝐼2 tokni jalb qiladi. 𝐼2 tok yuklamadan oqib o‘tadi va 𝐶2 kondensatorni zaryadlaydi.
Agar ta’minot manbaining yuklamasi kattalashsa (oshsa), u holda 𝑈chiq ning
doimiy qiymatini saqlab qolish uchun 𝐼1 tok nisbatan yuqori qiymatga erishadigan
vaqt oralig‘ini, ya’ni tranzistorning ochiq (ulangan) holati davomiyligini uzaytirish
lozim bo‘ladi. Natijada tranzistor holati yopiq bo‘lgan vaqt davomida ikkilamchi
o‘ramda nisbatan yuqori 𝐼2 tok hosil bo‘ladi. Va aksincha, yuklama kamayganda esa
tranzistorning ochiq holati davomiyligini qisqartirish kerak.
Payqash qiyin emaski, ideal sxemada (46.1-rasm) energiya yo‘qotilishi mavjud
emas, chunki kalit tranzistoridan yoyiluvchi quvvatni ifodalaydigan 𝐼k 𝑈ke
ko‘paytmaning bitta ko‘paytiruvchisi istalgan vaqt momentida nolga teng bo‘lishi
mumkin.
Real sxema bir qancha yo‘qotishlarga ega bo‘lib, ularning asosiylari: qayta
ulanish yo‘qotishlari, 𝑈ke kuchlanishining nolga teng bo‘lmasligi hisobiga to‘yinish
rejimda tranzistordan ajraluvchi (sochiluvchi) quvvat yo‘qotishlari,
transformatordagi, dioddagi va kondensatordagi yo‘qotishlar.
46.3-rasmda to‘g‘ri o‘tishli impulsli ta’minot manbaining soddalashgan
sxemasi keltirilgan. Teskari o‘tishli TMdan farqli ravishda to‘g‘ri o‘tishli
o‘zgartirgich energiyani transformatorda emas, balki 𝐿 induktivlikning (drossel)
chiqish g‘altakida to‘playdi. Kalit tranzistor ochiq bo‘lganda ikkilamchi o‘ramdagi
tok VD5 diod, drossel, 𝐶2 kondensator orqali o‘tadi va yuklamaga uzatiladi. Bunda,
VD6 diod yopiq holatda bo‘ladi (uning katodida musbat potensial bo‘ladi). Kalit
tranzistor yopiq bo‘lganda drossel toki 𝐶2 kondensator orqali uni zaryadlagan holda
o‘tadi va VD6 diod orqali qaytadi.

46.3-rasm. To‘g‘ri o‘tishli impulsli ta’minot manbi
Shunday qilib, teskari o‘tishli sxemadan farqli ravishda energiyani to‘plovchi
reaktiv elementning toki tranzistor o‘tish davri (sikli)ning ikkala qismidagi vaqt
davomida ham oqib o‘tadi. Shuning uchun to‘g‘ri o‘tishli o‘zgartirgich bir xil
chiqish parametrlarida ham teskari o‘tishli TMga qaraganda nisbatan kichik (past)
chiqish pulslanish kuchlanishiga ega bo‘ladi.
Download 238,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish