454 ehtiyot bo‘ling

ona ko‘kragini emishi kerak. Agar bola emmasa, ayolning eri (agar iloji 

bo‘lsa) ayol ko‘kragini ohista silab, uqalab ko‘rsin. Bu ona organizmida 

qonni to‘xtatuvchi gormon (Oksitotsin) ishlab chiqilishiga olib keladi.

 

Agar qon yo‘qotish davom etaversa yoki qon oz-ozdan to‘xtamay 

oqaversa, quyidagilarni qiling:

 

♦ Tez tibbiy yordamga murojaat eting. Agar qon tez orada to‘xtatil-

masa, onaning venasiga qon quyish kerak bo‘lishi mumkin.

 

♦ Agar Metilergometrin yoki Oksitotsiningiz bo‘lsa, ularni keyingi 

betdagi qoidalarga rioya qilib ishlating. (Agar yo‘ldosh hali ham tushma-

gan bo‘lsa, metilergometrin o‘rniga oksitotsin ishlatganingiz ma’qul.) (730-

bet)

 

♦ Ona ko‘p suyuqlik ichishi kerak (suv, meva sharbatlari, choy, 

sho‘rva yoki Suv Tiklovchi Suyuqlik, 283-bet). Agar ayol quvvatsizlanib 

borsa, yoki qon tomirining urishi tez va kuchsiz bo‘lsa yoki shokning 

boshqa belgilari paydo bo‘la boshlasa, uning boshini pastroq qilib, oyo-

qlarini esa biroz ko‘tarib qo‘ying (170-bet).

 

♦ Agar ayol juda ham ko‘p qon yo‘qotib, o‘ladigan ahvolda bo‘lsa, 

quyidagi yo‘l bilan qonni to‘xtatishga harakat qiling:

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013

485

Bachaqon qattiqlashgunga 

qadar uni uqalang 

Agar qon ketishi to‘xta-

sa, bachadon qattiqligini 

har 5 minutda tekshirib 

turing. Agar u qattiq 

bo‘lmasa, uni qayta 

uqalang.

Bachadon qattiqlashib, qon to‘xtashi bilan uqalashni to‘xtating. Uni har bir 

minutda tekshirib turing. Agar u yana yumshoqlashsa, yana uqalang.

 

♦ Agar uqalaganingizga qaramay qon to‘xtamasa, quyidagilar-

ni qiling:

 

Kaftingiz ustiga ikkinchi kaftingizni qo‘yib kindik pastini bor kuchin-

giz bilan qattiq ezing. Qon to‘xtaganidan so‘ng ham uzoq vaqt davomida 

ezib turishingizga to‘g‘ri keladi.