42. Temir yol radio tarmogida ishlatiladigon antenalar

15.8 - расм. Қўлланиладиган экранлар

Экраннинг бошқа ўлчамларида тескари эффект – нурланишнинг чуқур сусайтирилишини олиш мумкин. Кўрсатилган учта бир хил амплитудага эга майдоннинг йиғиндиси улар орасидаи фаза фарқи 120° да нолга тенг. Секторли экран радиуси Френел биринчи зонаси радиусига тенг бўлиши керак. Экран билан тизим ўқида натижавий майдоннинг ноль қийматини олиш учун биринчи зонанинг ярмини тўсиш керак. Бундай натижа аниқ физик талқинга эга. Иккинчи зонадан бошлаб, Френелнинг барча зоналаридаги натижавий нурланиш майдони - Е₀ га тенг ҳисса, биринчи зона эса, +2Е₀ га тенг ҳисса қўшади. Шунинг учун, тизим ўқида майдоннинг нолга тенг қийматини олиш учун, биринчи зонанинг ярмини тўсиш кифоя. Бунда секторли экран шакли турли хил бўлиши мумкин (15.8, б ва г - расм). Юқорида саналган экранларни қўллаш, антеннанинг ортиқча нурланиш даражасини сезиларли камайтиради, лекин уларнинг барчасида битта камчилик бор, яъни сусайтириш сектори кичик. Сусайтириш секторини ошириш учун, кўп алоқали экранлар қўлланилади. 15.9, а ва б - расмда тегишлича кўп ҳалқали ва кўп тешикли ҳимоя экранлари кўрсатилган.

15.9 - расм. Кўп ҳалқали ва кўп тешикли химоя экранлари

Таъкидлаш керакки, кўп алоқали экранларда геометрик параметрларни (масалан, ҳалқалар радиусларини) танлаш эркинлиги мавжуд. Бу, сусайтириш секторини кенгайтириш, ёки тизимни оптималлаш, масалан экран орқасидаги соя соҳада йўналганлик диаграммасининг белгиланган шаклиини таъминлаш учун қўлланилади.

50. XALAQITLARGA KURASHISH AKTIV USULLARI.
Халақитлар билан курашишнинг актив методлари бир нечта қабул қилиш (узатиш) каналлари мавжуд бўлган кўп каналли антенна қурилмаларида амалга оширилади. Бунда иккита халақит вазият мавжуд:

1. 
   антеннага таъсир этувчи фойдали сигнал ва халақитнинг йўналиш ва интенсивлиги маълум;
   
2. 
   халақитнинг йўналиш ва интенсивлиги маълум эмас ва бу параметрлар тасодифий вақт функциялари ҳисобланади;
   

Биринчи ҳолатда кўп каналли антеннанинг халақитбардошлилигини оширишга халақит келиш йўналишида нурланишнинг ноль даражасига эга бўлган, махсус шаклдаги йўналганлик диаграммасини ҳосил қилиш орқали эришилади. Аниқ бўлмаган халақитли вазият учун, танланган мезондаги оптимал йўналганлик диаграммасига эга адаптив антенналарни қўллаш мумкин. Бунда ЙДси халақитли вазиятга қараб талаб доирасидаги оптималликка эга холда ўзгаради. Маълум берилган йўналишда нолли даражадаги нурланиш олишни икки кўзгули антенна мисолида кўриш мумкин. У бирида антенна, бошқарилувчи фаза ўзгартиргич ва аттенюатор жойлашган икки каналдан иборат. Иккала каналнинг чиқишлари бирлаштирилган (15.10 - расм). А_Т1 ва А_Т2 аттенюаторларни созлаш орқали, 1 ва 2 каналларда θ_n йўналиш орқали келаётган халақит даражасини тўғрилаш, фаза ўзгартиргичлар билан улар орасида 180° га тенг фаза силжишини ҳосил қилиш мумкин.