4-tema. Biznes hám texnologiya

5. Ónim hám xızmetler
Usı bólim qánige bolmaǵan oqıwshı ushın da túsinikli hám anıq tárzde jazılıwı zárúrli bolıp, ol jaǵdayda hár bir ónim (xızmet) dıń bólek tariypi keltiriledi. Bólimde tómende-gilarga itibar qaratıladı :
- mahsulot (xızmet) dıń atalıwı hám qol-lanilish tarawı ;
- mahsulot (xızmet) dıń xarakteristikası hám ayriqsha (kem ushraytuǵın ) tárepleri;
- mahsulot (xızmet) dıń básekige shıdamlılıǵı, onıń básekishiler ónim (xızmet) lariga salıstırǵanda ústin hám hálsiz tárepleri;
- patentlar hám avtorlıq huqıqı máseleleri, litsenziya zárúrligi (yamasa buǵan hájet joq ekenligi), sapa sertifikatı bar ekenligi;
- mahsulotning qawipsizligi hám átirap -ortalıqqa tásiri, ónimnen paydalanıp bólingennen keyin onı utilizaciya qılıw máseleleri hám basqalar.
6. Bazar hám básekishiler analizi
Bazar hám básekichilarni úyreniw hár bir kárxana ushın sheshiwshi faktor esaplanadı. Shunki, ol bazarda qanday ónimler ámeldegi-ligi, qarıydarlarǵa qosımsha ne kerekligi hám olarǵa qaysı ónimdi usınıw múmkinligin túsiniwge hám ulıwma alǵanda, biznes ideyanı nátiyjeli ámelge asırıw imko-niyeti bar ekenligine isenim payda etiwge, qolaversa, áwmetsizlikke uchrashdan hám artıqsha sarp etiw-ǵárejetlerden qorǵawlanishga járdem beredi. Onıń ushın isbilermennen úlken kólem degi zárúr maǵlıwmatlardı toplaw hám analiz qılıw talap etiledi.
Usı bólim ótkerilgen úyreniw hám izertlew-lar nátiyjelerine tiykarlanǵan halda jazılıp, ol jaǵdayda tómendegi máseleler yoritiladi:
- bozor jáne onıń qásiyetleri;
- bozor kólemi jáne onıń ózgeriwi;
- bozordagi iyelenishi názerde tutilayotgan úles;
- xaridorlar, olardıń ónim (xızmet) ga qóyatuǵın talapları hám bul talaplardı qandırıw boyınsha múmkinshilikler;
- asosiy básekishiler, olardıń kúshli hám hálsiz tárepleri;
- raqobatning tásiri hám basqalar.
7. Marketing jobası
Bul bólim joybarlawtirilayotgan satıw kólemlerine erisiw jollarına arnalǵan bolıp, ol jaǵdayda intalı qarjı iyesilerdiń isenimi hám itibarın erisiwge tiykarǵı itibar qaratıladı. Bul jerde marketing hám satıw strategiyası, paydalaniletuǵın marketing instrumentleriniń túsindiriwi keltiriledi.
Atap aytqanda, tómendegiler tuwrısında sóz júritiledi:
- tovar siyasatı ;
- narx siyasatı ;
- mahsulotni satıw sxeması ;
- mahsulotni satıw (kommunikatsiya ) siyasatı hám basqalar.