4-мaвзу: Ўзбeк xaлқининг этник шaкллaниши

• Рeжa:
• Ўртa Oсиёнинг қaдимги xaлқлaри – ўзбeк xaлқининг тaриxий aждoдлaри.
• Tуркий тилли xaлқлaр вa уларнинг ўзбeк xaлқи этнoгeнeзидaги ўрни. Tуркий xaлқлaрнинг шaкллaниши.
• Ўзбeк xaлқи шaкллaнишининг тугалланиш бoсқичлaридa Марказий Oсиёдaги этник жaрaёнлaр.
• ХVI асрда Дашти қипчоқдан кўчманчи ўзбекларнинг Мовараунаҳрга кўчиб келиши ва ўтроқлашуви. “Ўзбек” атамаси
• Буюк Ипак йўли. Шаклланиши ва ривожланиш босқичлари

• «Биз ўзимизни миллат деб билар эканмиз, ўзбекчилигимиз ҳақида аниқ тушунчага эга бўлишимиз керак. Туркий тилли халқ бор, Турк халқи бор. Бунинг фарқини ҳар бир фуқаромиз, аввало фарзандларимиз билиб олсин.»- И.Каримов.
• Турк деган сўз энг аввало олис ўтмишда Турон мамлакатида туғилган ва яшаган халқнинг номини билдиради. Турк эли деганда мард, ёвқур, қўрқмас, баҳодир, мустақил халқ деган маъно тушунилган. Маъжозий маънода сифат вазифасини ҳам ўтаб, кўркам, қомати келишган, бақувват, чидамли, чиниққан, бошга тушганига шукур қиладиган одам ҳам тушунилган.

• Америкалик олим Рафаэл Пумпейлининг икки жилдли «Турклар» асарида ҳозирги мустақил Ўзбекистонимиз ҳудудида бундан 9 минг йил илгари дастлабки уч йирик қабила-массагетлар, хунлар ва саклар истиқомат қилишганини ишончли далиллар асосида қайд қилиб ўтади. Яна бир манбага эътибор берайлик. Ўзбек ёзувчиси, олими ва тарихчиси Тоҳир Қаҳҳор ўзининг Туркияда олиб борган бир неча йиллик изланишлари натижаларини «Ҳур Туркистон учун» китобида умумлаштириб, бизнинг тарихимизга тегишли қуйидаги қимматли маълумотни беради: «Эндиликда Миср маданияти дейилаётган маданиятни (камида 6 минг йиллик) ҳам аслида Мисрни босиб олган Шумерлар яратган. Шумерлар эса аслида (улар қадимда сумарлар деб ҳам аталган) Туркистоннинг (Тангри тоғ) юксак тоғларидан эди. Улар Миср маданиятидан 2000 йил аввал бу маданиятни Туркистонда яратишган эди. Бу манба машҳур турк адиби Заки Валидий Тўғон асарида ҳам берилган.

• Биз, ўзбеклар ўтмишда турк, туркий халқ деб аталиб келишимизга боис шуки, демак Турон ва Туркистонга биз бевосита, узвий ва узлуксиз ворислармиз.
• Энди, уруғ, қабила, элат ва миллат тушунчалари ҳақида қисқагина маълумот:
•