4-мавзу: туризм соҳасидаги хизматлар ва маҳсулотлар маъруза машғулоти режаси туризм соҳасида жойлаштириш хизматлари маъруза машғулоти режаси

Туртўплам (турпакет) – истеъмолчиларга гуруҳли ёки индивидуал вариантлар бўйича тақдим етиладиган хизматлар тўпламига киради. Турпакетни ташкиллаштиришга таъсир етувчи омиллар:

• 
  берилган саёҳатга талабнинг мавжудлиги;
  
• 
  хизматлар, инфратузилма, моддий базанинг мавжудлиги;
  
• 
  авиакомпаниялар ва бошқа транспорт компаниялари билан муносабати;
  
• 
  жўнатувчи ва қабул қилувчи мамлакатлар ўртасидаги муносабатлар;
  
• 
  ҳамкор туристик ташкилотлар билан муносабат;
  
• 
  белгиланган мамлакатда туризмнинг ривожланиш даражаси;
  
• 
  белгиланган мамлакатнинг сиёсий барқарорлиги.
  

Шуни таъкидлаш лозимки, сиёсий барқарорлик омили туроператор томонидан ўзининг стратегиясини ишлаб чиқишда муҳим ҳисобланади. Туризмда Сурия, Левандаги воқеалар, Мисрдаги террористик портлашлар билан боғлиқ ҳодисалар талабнинг кескин пасайиш ҳолларига олиб келади. Ушбу йўналишларга ихтисослашган туроператорлар катта йўқотишларни бошдан кечирдилар. Аммо шуни ҳам таъкидлаш лозимки, ушбу ҳудудларда вазият барқарор бўлиши билан туристлар оқими яна кучая бошлайди. Берлиндаги халқаро туризм биржасида қайд этилганидек турист хавф-хатарни енгиб ўтишга мойил. Сиёсий барқарорлик қайта яхшиланган мамлакатларда, шу билан бирга турпакетнинг нархлари арзонлашганда туристик оқим яна кучая бошлайди.
Турпакет нархи. Турпакетнинг мувафаққиятига таъсир етувчи енг муҳим омил бу – нархдир. Оммавий бозор туроператорлари асосан рақиблар нархига асосланиб нарх белгилашади, айниқса турпакетларга талаб пасайганда (ўлик мавсумда). Турпакет нархини аниқлашда туроператорлар бозор етакчилари нархларига амал қилишади. Йирик туроператорлар ҳаражатларни камайтиришади ва шу билан рақибларининг нархлаштиришда омадга эришишларига йўл қўймайди. Энг кўп қўлланиладиган нархлаштириш усулларидан бири бу ҳаражатларга асосланган нархлардир, яъни маҳсулот таннархи ҳисобланади ва даромаднинг маълум фоизи қўшилади. Турпакет нархига кирувчи даромад фоизи қўшимча ҳаражатларни қоплаш, фондларга ажратмалар, маош ва соф даромадни ҳисоблаш орқали аниқланади ва 15 % дан 30% гача бўлади.
Туризмда нархлар ҳаражатлар ва даромадлар нотекис тақсимланган вақтда бозордаги талабнинг тебранишини ифодалайди. «ўлик мавсум»да нархлар пасаяди ва мавсумда улар қайта тикланади (даромад евазига). Турпакетлар нархи нафақат туристик бозорнинг ҳолати, рақобатчиларнинг нархига, балки бошқа турлар нархига ҳам боғлиқ бўлади.