4-мавзу: пул муомаласи қонуни ва пул агрегатлари

Ўзбекистонда пул агрегатлари

Пул агрегатлари М1 ва М2 нинг бир-биридан фарқи М2 нинг ўз таркибига яқин орада пулга айланиши мумкин бўлган «квази пуллар»ни олишдадир.

ПУЛ МУОМАЛАСИНИ ТАРТИБГА СОЛИШ УСУЛЛАРИ

МАЖБУРИЙ ЗАҲИРА СТАВКАСИ НОРМАСИНИ БЕЛГИЛАШ.
МАРКАЗЛАШГАН КРЕДИТЛАР УЧУН ҚАЙТА МОЛИЯЛАШТИРИШ СТАВКАСИНИ БЕЛГИЛАШ
ТИЖОРАТ БАНКЛАРИНИ ОЧИҚ БОЗОРДА ҚАТНАШИШИ.

«Ўзбекистон Республикаси “Марказий банки тўғрисида»ги қонунга кўра Марказий банк тижорат банкларига минимал мажбурий резерв бўйича маблағларни махсус счётда сақлаб туриш мажбуриятини юклаш ҳуқуқига эга.

«Ўзбекистон Республикаси “Марказий банки тўғрисида»ги қонунга кўра Марказий банк тижорат банкларига минимал мажбурий резерв бўйича маблағларни махсус счётда сақлаб туриш мажбуриятини юклаш ҳуқуқига эга.

Бундай резервлар нормалари банкнинг мажбуриятлари турига, омонат ва муддатига қараб белгиланади. Бу механизмдан асосан тижорат банкларининг ликвид маблағлари ҳажмини мувофиқлаштириш учун фойдаланилади.

Марказий банк тижорат банкларга кредитлар бўйича қайта молиялаштириш ставкасини белгилаб беради. Бу ставка тижорат банклари берадиган кредитнинг баҳосини аниқлаш учун асос бўлиб хизмат қилади
2017 йилнинг 28 июндан бошлаб Марказий банкнинг қайта молиялаш ставкаси 9 фоиздан ҳозирги пайтда 16 фоизга кўтарилди.

Ҳозир кўпгина давлатларда пул муомаласини тартибга солишда очиқ бозорда операциялар ўтказиш усулидан фойдаланилмоқда.

Ҳозир кўпгина давлатларда пул муомаласини тартибга солишда очиқ бозорда операциялар ўтказиш усулидан фойдаланилмоқда.

Бу ҳозирги кўп қўлланадиган монетар сиёсатнинг бир усули ҳисобланади. Бу усул тижорат банкларининг ликвидлик даражасига тезда таъсир ўтказа оладиган эшилувчан (мосланувчан), амалий ва оператив усул ҳисобланади.

Марказий банкнинг очиқ бозорда операциялар ўтказиш ҳуқуқи қонунда белгиланган. Бунда олди-сотди объекти давлат қимматбаҳо қоғозлари ва Марказий банк ўзи чиқарган қарз мажбуриятлари бўлиши мумкин.