4-Mavzu: Kombinatsion tipdagi mantiqiy qurilmalarni loyihalash. Mavzu rejasi

4-Mavzu: Kombinatsion tipdagi mantiqiy qurilmalarni loyihalash.


Mavzu rejasi:

1. 
   Yarim qo‘shuvchi. Inkrementor.
   
2. 
   Qo‘shuvchi (Summator). Ketma-ket tashish bilan parallel qo‘yuvchi.
   
3. 
   Multipleksorlar.
   

Funktsional maqsadga ko‘ra, kombinatsiyalangan qurilmalarning bir nechta sinflarini ajratish mumkin. Bular

to‘ldiruvchilar (summatorlar),
multipleksorlar va demultipleksatorlar,
shifrlovchilar (shifratorlar) va deshifrlovchilar (deshifratorlar),
kod o‘zgartirgichlar,
raqamli komparatorlar,
arifmetiko-mantiqiy qurilmalar (AMQ).
Kombinatsiya tipidagi mantiqiy qurilmalar xotira elementlarini o‘z ichiga olmaydi va kirish signallarining joriy darajalariga mos ravishda chiqish signallarini hosil qiladi.
DMIS lar asosida ishlab chiqilgan raqamli qurilmalar odatda eng keng tarqalgan muammolarni hal qilish uchun mo'ljallangan tipik kombinatsiyalangan sxemalarni o'z ichiga oladi. Oddiy kombinatsiya sxemalarini o'z ichiga olgan murakkab qurilmalarni loyihalashda birinchi navbatda kombinatsiyalangan sxemalarning ishlashini tahlil qilish va sintez qilish amalga oshiriladi.


Yarim qo‘shuvchi.

Raqamli qurilmalarda eng oddiy arifmetik amal qo‘shishdir. Yarim qo‘shuvchi (polusummator) – ikkita bir xonali a va b ikkilik sonlarni qo‘shuvchi qurilma. Qo‘shish natijalari berilgan s razryad yig‘indisining biti va keyingi yuqori razryad p ga uzatish (ko‘chirish) hisoblanadi. Yarim qo‘shuvchining belgisi 1-rasmda ko‘rsatilgan.

1-rasm. Yarim qo‘shuvchining shartli belgilanishi.

Sxemani sintez qilish uchun haqiqat jadvalini tuzish kerak (1-jadval). Agar hadlardan biri 1 ga teng bo‘lsa, u holda s yig'indisi ham 1 ga teng bo‘ladi. Agar 1 ga teng ikkita had qo‘shilsa, u holda s yig‘indisi 0 ga teng bo‘ladi va p = 1 ko‘chirish sodir bo‘ladi.

1-jadval.