4-mavzu: Elektron jadval muharrirlari. Ms excel dasturi

MUROJAATDAN FOYDALANIB AMAL BAJARISHDA NUSXALASHNING AFZALLIGI

Murojaatdan foydalanib amal bajarishda nusxalardan foydalanish orqali, bajariladigan amallarni bir munchga osonlashtirish imkoniyati mavjud. Murojaatlardan foydalanib nusxalashning afzalliklarini quyidagi mashqlarda ko‘rib o‘tamiz.

1. 
   mashq. a sonini 9 chi darajasigacha hisoblash. Bajarish:
   
   • 
     o‘nta ustun va oltita satrli jadval hosil qilamiz;
     
   • 
     ^{birinchi satr kataklari tugmasi yordamida birlashtirilib, “Berilgan sonning darajalarini} hisoblash” matni yoziladi;
     
   • 
     A ustunga a soninig qiymatlari kiritiladi;
     

MS Excelning Вставка- вставка формулу ketma-ketligini tanlab, a ning quyidagi darajalarini yozamiz:

• 
  B4 katakda berilgan sonning kvadrati ya’ni =$A4*A4 amali bajariladi. Ushbu katakning o‘ng pastki burchagiga sichqonchaning ko‘rsatkichini keltirib, chap tugmasi bosilgan holda ustun bo‘yicha pastga qarab siljitiladi va B7 katakda to‘xtatiladi;
  
• 
  B7 katakning o‘ng pastki burchagiga sichqonchaning ko‘rsatkichi keltirilib, chap tugmasi bosilgan holda B7:I7 oraliqda siljitiladi. Natijada quyidagi ko‘rinish hosil bo‘ladi:
  

YODDA SAQLANG !
MS Excel 2010 da kiritilgan matnlar kataklarga sig‘may qolsa, Перенос текста (matnni ko‘chirish) tugmasidan foydalaniladi.

MS EXCELNING FUNKSIYALAR KUTUBXONASI

Excelda tayyorlanadigan ma’lumotli jadvallar matn yoki sonlar bilan to‘ldirishligini yuqorida aytib o‘tdik. Ba’zan kataklardagi mashg‘ulotlar ustida ayrim hisoblashlarni bajarish zaruriyati tug‘iladi, bunday vaziyatda formulalardan foydalaniladi.
Buning uchun MS Excel 2010 tasmasidagi Формулы bo‘limiga murojaat qilinadi. Ushbu bo‘limda qiymatlar, ifodalar va kataklar ustida amallar bajarishga mo‘ljallangan funksiyalar kutubxonasi jamlangan.
Kutubxonadagi turli vazifalarni bajarishga mo‘ljallangan funksiyalarning ba’zi birlari bilan
tanishib chiqamiz.
Matematik funksiyalar

t/r	Funksiya	Vazifasi
1	ФАКТР	argument sifatida berilgan butun son faktorialini hisoblaydi
2	ABS	argument qiymatining modulini hisoblaydi
3	LN	sonning natural logarifmini hisoblaydi
4	EXP	sonning eksponentasini hisoblaydi
5	SIN	sonning sinusini hisoblaydi
6	COS	sonning kosinusini hisoblaydi
7	TAN	sonning tangensini hisoblaydi (radianda)
8	НОД	ikki va undan ortiq butun sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisini hisoblaydi
9	НОК	ikki va undan ortiq butun sonlarning eng kichik umumiy bo‘linuvchisini hisoblaydi
10	ОКРУГЛ	haqiqiy sonni yaxlitlaydi
11	СУММ	ikki va undan ortiq sonlarning yig‘indisini hisoblaydi
12	ПРОИЗВЕД	Ikki va undan ortiq sonlar ko‘paytmasini hisoblaydi
13	ЗНАК	Son manfiy bo‘lsa -1 ni, musbat bo‘sa 1 ni, nol bo‘lsa 0 ni chiqaradi
14	КОРЕНЬ	Sonni kvadrat ildizini hisoblaydi

1. 
   mashq. Berilgan 6,10, 30, 60 sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisini hisoblang.
   

Bajarish:

• 
  A1 katakka 6 sonini, B1 katakka 10 sonini, A2 katakka 30 sonini, B2 katakka 60 sonini kiritamiz;
  
• 
  C4 katakka quyidagi formulani kiritamiz: =НОД(A1:B2)
  
• 
  Enter tugmasi bosiladi.Natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
  

YODDA SAQLANG !
MS Excel 2010 da algebraik amal belgilari quyidagilar:
+ (yig‘ish); - (ayirish); * (ko’paytirish); / (bo’lish); ^ (darajaga ko’tarish).