|
4.2.Давлат инновацион сиёсатининг принциплари. Инновациялар соҳасида давлат органларининг вазифалари.
Илмий фаолият давлат сиёсатининг энг фаол соҳаси бўлиб келган ва бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолади. Гап шундаки илмий ғоя бевосита хўжалик фаолиятида қўлланилиши мумкин эмас. Шунинг учун ташкилотлар тадқиқотларни молиялаштиришга секинлик билан ёндашади, унга катта эҳтиёж сезса хам. Ҳозирги шароитда, давлат бизнесни таъминлаш функциясини, аниқроғи илмий билимлар ва ғоялар билан таъминлашни ўз зиммасига олмоқда. Айнан шунинг учун илғор мамлакатлар расмий ҳужжатларида, илмий-техника тараққиёти ягона занжир; илмий ғоя – ишлаб чиқариш, инновация бизнесини кенг кўламда қўллаш ёки фойдаланиш сифатида қаралади.
Бозор иқтисоди шаклланаётган бизнинг мамлакатимизда ҳам, илмий, фан-техника соҳасини тартибга солишни давлат томонидан амалга ошириш муҳим аҳамият касб этади, чунки илмий-техник тараққиёт иқтисодий ўсишнинг асосий манбаи ҳисобланади.
Илмий ва инновация соҳасида фаол иш олиб бориб, давлат бу соҳада ўзининг мақсади, тамойили ва сиёсатини, шахсий устуворлигини шакллантиради. Илмий ва инновация сиёсати ривожланган мамлакатларда одатда мамлакат иқтисодининг ўсишида фан ва техниканинг улушини ошириш; моддий ишлаб чиқариш соҳасида прогрессив ўзгаришларни таъминлаш; жаҳон бозорида миллий маҳсулот рақобат қобилиятини ошириш; мамлакат мудофааси ва хавфсизликни мустаҳкамлаш; экологик вазиятни яхшилаш; таркиб топган илмий мактабни ривожлантириш ва сақлаб қолиш каби соҳаларда фаол иш олиб боради.
Давлат ўз сиёсати, мақсадини аниқлаш билан биргаликда илмий ва инновация соҳасида сиёсатни олиб бориш ҳамда уни амалга ошириш сиёсатини ҳам ишлаб чиқади. Бу принциплар мамлакатда мавжуд хўжалик тизимига боғлиқ бўлади ва иқтисодий фаолиятда давлат институтларининг таъсири ўрганилади.
"Инновацион фаолият тўғрисида" ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 11-моддасида давлат инновацион сиёсатининг асосий тамойиллари баён этилган:
-инновацион фаолиятни бепул амалга ошириш;
-инновация натижасида яратилган интеллектуал мулк объектларини ҳимоя қилиш;
- Ўзбекистон Республикасини ижтимоий ва иқтисодий ривожлантиришнинг устувор йўналишларини амалга оширишга эътибор қаратиш;
- миллий инновацион тизим таркибий қисмларининг яхлитлигини ва уларнинг самарали ўзаро таъсирини таъминлаш;
- бозор механизмларидан фойдаланган ҳолда инновацион фаолият субъектлари ва инновацион инфратузилмани давлат томонидан қўллаб-қувватлаш шакллари ва усулларини оптималлаштириш орқали инновацион фаолиятни рағбатлантириш;
- фан, таълим ва ишлаб чиқаришнинг самарали ўзаро таъсирини таъминлаш учун инновацион, сармоявий, илмий ва ўқув фаолиятининг интеграцияси;
- инновацион лойиҳаларни амалга ошириш учун бюджет маблағларини танлов асосида тақсимлаш.
Инновацион фаолият соҳасидаги давлат органларининг вазифалари қуйидагиларни ўз ичига олиши керак.
-инновация соҳасида ягона давлат сиёсатини амалга ошириш;
- давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг инновациялар соҳасидаги фаолиятини мувофиқлаштириш;
-инновацион ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
-инновация соҳасида норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ишлаб чиқиш;
- инновация хавфини баҳолаш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш;
- мамлакатнинг инновацион ривожланиш ҳолатини таҳлил қилиш;
- инновацион фаолият субъектлари ўртасидаги ўзаро алоқани таъминлаш бўйича тадбирларни амалга ошириш;
- Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан сотиб олинган технологияларни ўтказиш бўйича шартномаларни рўйхатдан ўтказади;
- янги ишланмаларни тижоратлаштиришни молиялаштириш ва технологияларнинг узатилишига кўмаклашиш;
- инновация субъектларини яратиш ва ривожлантиришга ҳисса қўшиш, инновация натижаларини амалга оширишнинг самарали механизмларини шакллантириш;
- инновацион субъектлар учун кадрларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимини ташкил этишда иштирок этиш;
- инновация соҳасида халқаро ҳамкорликни амалга ошириш.
2019 - 2021 йилларга мўлжалланган Ўзбекистон Республикасининг инновацион ривожланиш стратегияси (Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармони) Ўзбекистон Республикасининг инновацион тараққиётининг 2019 - 2021 йилларга сиёсатини тасдиқлаш ҳақида:
3.1. Илм-фанни ривожлантириш, ихтиро ва технологияларни узатиш
1. Лойиҳани бошқариш механизмларидан фойдаланган ҳолда дастур-мақсад принципига мувофиқ илмий-тадқиқот ва тажриба-конструкторлик ишларини амалга ошириш учун давлат буюртмаси орқали тадқиқотни ташкил этиш механизмини жорий этиш.
2. Ёшларни илмий фаолиятга жалб қилиш бўйича комплекс чора-тадбирларни амалга ошириш.
3. Ноёб илмий ва техник воситалардан жамоавий фойдаланиш марказларини яратиш.
4. Ўзбекистон Республикасида илмий фаолиятнинг нуфузини ошириш.
5. Илмий-техникавий ахборотнинг давлат тизимини яратиш, шу жумладан республика, тармоқ, минтақавий илмий-техникавий ахборот манбалари ва илмий ва техникавий ахборотнинг ички ва хорижий манбаларини тўплаш, сақлаш ва қайта ишлашга, ахборот фондларини, маълумотлар базаларини шакллантириш, сақлаш ва улардан фойдаланишга ихтисослашган ташкилотларни яратиш.
6. Интеллектуал мулк объектларини баҳолаш механизмларини такомиллаштириш.
7. Технологиялар трансфери бўйича миллий ва минтақавий офисларни яратиш.
8. Илғор технологияларни ишлаб чиқиш ва жорий қилиш учун технопарклар, эркин иқтисодий зоналар, эркин индустриал зоналар, кичик саноат зоналари ва илмий-ишлаб чиқариш кластерлари учун уялар яратиш.
9. Хорижий шериклар билан маҳаллий илмий талабга эга маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва уларни ташқи бозорда сотиш бўйича қўшма ташкилотлар тузишни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни кучайтириш.
3.2. Инновацион фаолиятни молиялаштириш тизимини такомиллаштириш
1. Тадқиқот ва ишланмаларга сарфланадиган давлат харажатларини оширинг ва ушбу кўрсаткични 2021 йилга қадар ялпи ички маҳсулотнинг 0,8 фоизига етказиш.
2. Инновацион фаолиятни молиялаштириш учун махсус институтларни яратиш (инновацион фондлар, инновацион банклар, венчур фондлари).
3. Мамлакатнинг инновацион ривожланишини рағбатлантириш учун банк кредитини олиш тартиблари ва талабларини соддалаштириш.
4. Инновацион ривожланиш учун микромолия тизимини такомиллаштириш.
5. Фан ва технологияларни ривожлантириш устуворликларини белгилаш ва молиялаштиришда хусусий сектор иштирокини рағбатлантириш.
6. Инновацион лойиҳалар ва потенциал инвесторларнинг доимий янгиланиб турадиган ягона маълумотлар базасини яратиш.
7. Инновацион лойиҳалар учун грантлар ва техник ёрдам маблағларини олиш ва улардан фойдаланиш жараёнларини соддалаштириш ва ошкоралигини ошириш.
Do'stlaringiz bilan baham: |
