4-мавзу: бошқарув назариялари

Тейлор - илмий бошқарув назарияси. ХХ асрнинг биринчи ярмида. америкалик муҳандис Ф.У.Тейлор илмий бошқарув назариясини ишлаб чиққан ва амалга оширган бўлиб, унинг мақсади меҳнат интенсивлигини максимал даражада ошириш ва меҳнат ҳаракатларини илмий жиҳатдан рационализация қилиш орқали даромад олишдан иборатдир. Тейлор ўзининг “Фабрикани бошқариш” (1903) ва “Илмий менежмент тамойиллари” (1911) асарларида ишчиларни танлаш, жой-жойига қўйиш ва рағбатлантиришнинг илмий ёндашувларини асослаб берди. Унинг хизмати шундаки, у "Илмий менежмент" назариясини ривожлантира бошлаган эди.
«Инсон капитали» назарияси. Ишлаб чиқариш жараёнида инсонга бўлган муносабатни акс эттирувчи яна бир ёндошув - «инсон капитали» назарияси бўлиб, бунга мувофиқ корхонадаги ишчи кучи капитал сифатида, масалан пул тарзида идрок этилади.Бу таълимотга биноан, инсон капитали одатда пул бирлигида ўлчанади.
4.Бошқарув бўйича ёндошувлар. Миқдорий ёндашув. 1950 йилдан миқдорий ёндашув ривожлана бошлади. Бу ёндашувнинг асосий моҳияти гуруҳ ва ташкилотларни бошқаришда математик методлардан, хусусан, меҳнат операцияларини таҳлил этиш, математик моделлар яратиш услублари қўлланди. Ташкилот бошқаруви тизимига мутлақо мос модел яратиб бўлмасада, лекин математик аппаратни қўллаш натижасида бошқарув жараёнини чуқур билиш ва айрим иқтисодий натижаларни башорат қила олиш имконияти ошади.
Бошқарувга жараён сифатида ёндашиш. Бу ёндашиш таълимотида эса, ташкилот ҳаётига мураккаб ва динамик жиҳат тарзида қаралади ҳамда бошқарув ўзаро боғлиқ функцияларни бажаришнинг узлуксиз жараёни сифатида тушунилади. Бундай функциялар сифатида: режалаштириш, ташкил этиш, топшириқлар бериш (маъмурий бошқарув), мотивлаштириш, раҳбарлик, координация, назорат, тадқиқотлар, коммуникация, баҳолаш, қарор қабул қилиш, персонал танлаш, музокаралар олиб бориш ва ваколат бериш кабилар санаб ўтилади.
Тизимли ва вазиятли ёндашувлар. Бу ёндашувлар орқали эса, ташкилотда амалга ошаётган жараёнлар, ишлаб чиқаришда иштирок этувчи ҳамма иштирокчилар ўртасида сабабий алоқа мавжудлиги,ташқи муҳит ва ва зият ходим хулқидаги ҳал этувчи омил эканлигини тушуниш имконияти пайдо бўлади.