4-Mavzu bayoni Bozor muvozanati va muvozanat narx

16-rasm. Narx maksimal bo`lganda mahsulot tanqisligi.<sup>5</sup>
Tovar tanqisligini davlat o`z zahirasidan mahsulotni bozorga chiqarish yo`li bilan echadi, ya`ni o`z zahirasidagi miqdorda mahsulot chiqarib talab va taklifni tenglashtiradi.



17-rasm. Narx minimal bo`lganda mahsulot otiqchaligi.<sup>6</sup>
Agar sotuvchilarga tovarni maksimal narx dan yuqori narxda sotishga ruxsat bo`lmasa, taklif miqdor bilan chegaralangani uchun, norasmiy bozor (xufiyona bozor) vujudga keladi (rasmda bu nuqta orqali ifodalangan va bu bozorda tovar norasmiy bozor narxi da sotiladi; muvozanat narxdan ancha yuqori bo`lishi mumkin).

Mahsulotning narxi minimal narx deyiladi, agar minimal narx muvozanat narxdan katta bo`lsa, (R<sub>e</sub>-muvozanat narx) (17-rasm) va narx ni pasaytirish mumkin bo`lmasa. Bunday minimal narx davlat tomonidan, ushbu mahsulotni ishlab chiqaruvchilarni himoya qilish uchun o`rnatiladi. Minimal narxning o`rnatilishi, ortiqcha mahsulotning vujudga kelishiga olib keladi yoki mahsulotlar sotilmasdan omborlarda to`planib qolishiga olib keladi. Bu vaziyat 17-rasmdagi grafikda keltirilgan, ortiqcha mahsulot hajmi ga teng. Grafikdagi nuqta ortiqcha mahsulotni norasmiy ravishda muvozanat narxdan past narxda ( narxda) sotilishi mumkin bo`lgan vaziyatni ko`rsatadi. SHunday qilib, talab va taklif modeli orqali bozor narxlarini o`zgartirishning oqibatlarini chuqur tahlil qilish mumkin.

1Rubinfeld I., Daniel L. Microeconomics.-Copyright 2015, Macmillan Publishing Company, a division of Macmillan, Inc.-P.-

2 Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: O`zYoUAJi nashriyoti, 2005-22 b.

3 Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: O`zYoUAJi nashriyoti, 2005-23 b.

4 Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: O`zYoUAJi nashriyoti, 2005-25 b.

5 Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: O`zYoUAJi nashriyoti, 2005-26 b.

6 Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: O`zYoUAJi nashriyoti, 2005-26 b.