4-maruza: Turli jinsli sistemalar klassifikatsiyasi. Filtrlash. Markazdan qochma kuchlar ta’sirida ajratish. Sentrifugalash. Elektrostatik maydon ta’sirida tozalash. Suyuqliklarni aralashtirish. Aralashtirgichlar

Filtrlash qurilmalari
Ishlash prinsipiga qarab, filtrlar quyidagilarga bo‘linadi: o‘zgarmas bosimlar farqi yoki o‘zgarmas filtrlash tezligida ishlaydigan filtrlar; filtr to‘siqda hosil qiladigan bosimlar farqiga qarab, vakuum yoki ortiqcha bosim ostida ishlaydigan kurilmalar; jarayonni tashkil etishga qarab, uzlukli yoki uzluksiz ishlaydigan kurilmalar. t/ y , c/h j 3.15-rasm. Filtrlash konstantasini aniqlashga doyr. Bosim ostida ishlaydigan kurilma bir necha tur ga, ya’ni gidrostatik bosim, nasos yoki kompressor yordamida hosil qilingan, vakuum va markazdan qochma kuch ta’sirida hosil bo‘lgan bosimlarda ishlaydigan filtrlarga bulinadi. Texnologik maqsadlarga qarab, kurilmalar ikki turga bulinadi: a) suyuqliklarni tozalash filtrlari; b) gazlarni tozalash filtrlari. Filtr to‘siqlarning turiga qarab, donasimon materiallar, turli gaz- lamalar va qattiq materiallar (keramika, to‘r) yordamida turli jinsli sistemalarni tozalaydigan filtrlarga bulinadi. Qumli filtr. Bu kurilma donasimon materialli filtrlar guruhigaoid (3.16-rasm).

3.16-rasm. Kumli filtr.
1 - turli disklar; 2 - kum; 3 - qobiq; 4 - havo jumragi; 5 - suspenziya kirish trubasi;
6 - paxta; 7 – filtrlovchi tuqima; 8 – filtratni chiqarish trubasi.
Bu turdagi filtrlar suspen-ziya tarkibida qatgiq faza mikdori kam bo‘lgan hollarda, ya’ni oziq-ovqat sanoatida suvnifiltrlash va liker-aroq korxonalarida keng ko‘lamda ishlatiladi. Filыrning silindrik qobig‘ida ikkita to‘rli disk bo‘lib, ular kurilmani 3 qismga ajratadi: yuqori suspenziya oqib kiruvchi, o‘rta filtrlovchi va quyi yig‘uvchi. Ikkala disk orasida filtrlovchi kum qatlami joylashgan bo‘lib, u yirik va mayda fraksiyalardan iborat bo‘ladi. Fraksiyalar filtr to‘qima bilan ajratilgan. YUqori va kuyi disklar \am filtr to‘qima bilan qoplangan bo‘ladi. Filtrlanuvchi suyuqlik 0,02....0,03 MPa bosimda kurilma tepasidan yuboriladi, filtrat esa pastki qismdan chiqariladi. Filtrlash tezligi 250...750 kg/(m2- soat). Ushbu filtr tuzilishi sodda, filtrlash sifati esa — yuqori. Lekin, hajm birligida filtrlovchi yuza kam va jarayon tezligi past bo‘lgani uchun, filtrning ish unumdorligi juda kichik. Undan tashqari, filtr kumni almashtirish qiyin va ko‘p vaqg talab qiladi. Nutch - filtr vakuum yoki ortiqcha bosim ostida ishlashi mumkin (3.17-rasm). CHo‘kmani chiqarib tashlash uchun filtrga bir parrakli aralashtirgich o‘rnatilgan. Suspenziya va siqilgan havo alohida shtutserlar orqali uzatiladi. Olingan filtrat esa, to‘kish jumra-gi 4 orqali chiqariladi. Undan tashqari, filtrga saqlovchi jo‘mrak ham o‘rnatilgan.