4-ma’ruza qattiq jismning aylanma harakati


Og’irlikdankelibchiqqannatijabizgabirinchitenglamaniifodalaydi



Download 0,71 Mb.
bet3/6
Sana12.10.2022
Hajmi0,71 Mb.
#852545
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
4-MA’RUZA QATTIQ JISMNING AYLANMA HARAKATI.

Og’irlikdankelibchiqqannatijabizgabirinchitenglamaniifodalaydi.
,
bundamc – tizimningto‘liqmassasi, – tiziminertsiyamarkaziningtezligi; , ,…… - tizimdagimoddiynuqtalarningtezliklaridir;
4. Tizimdagimoddiynuqtalarorasidagio‘zarota’sirvaaksta’sirkuchlariniichkikuchlar deb ataymiz.
Masalan, tizimdagi 1-jismga 2-jismning ta’sirkuchini , 2 - jismga 1-jismning aksta’sirkuchiniesa bilanbelgilaymiz, shubilanbirgaNyutonninguchinchiqonunigamuvofiq yoki bo‘ladi.
5. Tizimdan 1-, 2- va h.k. n-ta moddiynuqtalargata’sirqiluvchitashqikuchlarningtengta’siretuvchisiniesabittaindeksbilan, ya’ni
, ,……,
bilanbelgilaymiz;
6. Endi moddiy nuqtali mexanik tizim uchun impulsning o‘zgarish va saqlanish qonunini qarab chiqaylik (9 - rasm).

3.10- rasm. Mexaniktizimdagimoddiynuqtalarorasidagio‘zarota’sirkuchlari
Mexaniktizimdagin ta nuqtaningharbiriuchun
bo‘lishini hisobga olib, harakat tenglamasini yozamiz:

Bu tenglamalarni hadma-xad qo‘shib, ichki kuchlar mos ravishda guruhlansa, quyidagi ko‘rinishdagi tenglama hosil bo‘ladi.
,
Nyutonning uchinchi qonuniga asosan, har bir qavs ichidagi kuchlar yig‘indisi nolga teng. Demak, tizim ichki kuchlarining to‘liq vektor yig‘indisi ham nolga teng bo‘ladi. U holda (8.10) tenglamani quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin.
,
Bu ifodaning chap tomonidagi ko‘paytma impuls ga teng bo‘lib, esa tizim impulsiga teng bo‘ladi
,
O‘ng tomondagi ifoda esa mexanik tizimga ta’sir qiluvchi tashqi kuchlarning teng ta’sir etuvchisidan iborat: , natijada ,
Shunday qilib, moddiy nuqtalar tizimi impulsidan vaqt bo‘yicha olingan hosila, tizimga ta’sir qiluvchi tashqi kuchlarning geometrik yig‘indisidan iborat bo‘lgan natijalovchi kuchga tengdir.
Demak, ichkikuchlarmoddiynuqtalartizimiimpulsinio‘zgartiraolmaydi.
(8.14) – tenglamagabinoanquyidagixulosagakelamiz:
Tiziminertsiyamarkazi, undatizimdagibarchamoddiynuqtalarmassalarimujassamlashgandekvatizimdagimoddiynuqtalargaqo‘yilgantashqikuchlarninggeometrikyig‘indisigatengkuchta’sirqilgandekharakatlanadi.

Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish