4-maruza. Energiyaning saqlanish va aylanish qonuni reja


– rasm.Tsilindrdagi gazga issiqlik berilishi jarayonini



Download 231,29 Kb.
bet5/6
Sana13.12.2022
Hajmi231,29 Kb.
#884560
1   2   3   4   5   6
3 – rasm.Tsilindrdagi gazga issiqlik berilishi jarayonini


Termodinamikaning birinchi qonuni quyidagicha ta’riflanadi:
Jismda keltirilgan issiqlik jism ichki energiyasining o’zgarishiga va ish bajarishga sarflanadi.
Aytilgan fikrni quyidagi tenglama bilan ifodalash mumkin:
Q1 – 2 = U1 – 1 + L1 – 2 (12)
bu yerda Q1–2jism 1 holatidan 2 holatigacha qizdirilishida berilgan issiqlik; U1–1 jism ichki energiyasining o‘zgarishi; L1–21 – 2 jarayonda jism bajaradigan ish.
Differensial formada (12) ni quyidagi ko‘rinishda yozamiz:
dQ = dU+ dL (13)
Ichki energiya ekstensiv xossa, ya’ni U kattalik sistemadagi moddalar miqdoriga bog‘liqdir.
Solishtirma ichki energiya modda massasi birligining ichki energiyasidan iborat. Solishtirma ichki energiya
(14)
orqali ifodalanadi.
1 kg gaz uchun termodinamika 1 – qonunining analitik ifodasi quyidagicha yoziladi:
q1 – 2 = ( u2 – u1 ) + l1 – 2 (15)
va
dq= du + d l (16)
Agar d l = Pdv, ish tenglamalarini e’tiborga olsak (3) va (4) ni quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:
(17)
va
dq= du + Pdv (18)
GAZLAR ENTROPIYASI VA ENTALPIYASI. TERMODINAMIKANING
1 – QONUNINING ENTALPIYA ORQALI IFODALANISHI.


Gazning entropiyasi haqida tushuncha
Termodinamikaviy hisoblarda qulay bo‘lishi uchun ishchi jism holatining yangi parametri – entropiya tushunchasi kiritiladi. Grekcha «entropiya» – «o‘zgarish», «aylanish» demakdir. Termodinamika 1 qonunini tenglamasini ko‘rib chiqamiz:
dq = dU + dl (19)
yoki
dq = cvdT + pdv (20)
(20) ni har ikkala tomonini T ga bo‘lamiz:
(21)
Klapeyron tenglamasidan Pv = RT ga ko‘ra
(22)
ifodani (21) ga qo‘yamiz:
(23)
yoki
(24)
Bunda
(25)
- kattalik gazning holati bilan aniqlanadigan S funksiyaning to‘liq differensiali dS dir. Bu kattalik entropiya deb ataladi. Entropiyaning o‘lchov birligi –
1 kg gaz entropiyasining o‘zgarishi:
(26)
dq = TdS (27)
(28)
- yopiq kontur bo‘yicha integrallashni bildiradi.
Demak, keltirilgan yoki olinadigan issiqlikning mos keluvchi absolyut haro- ratiga nisbatiga keltirilgan issiqlik deb ataladi.
Shunday qilib, har qanday qaytar tsiklda keltirilgan issiqliklarning algebraik yig‘indisi nolga teng bo‘ladi.
(28) tenglamani 1854 yilda Klauzius tomonidan keltirib chiqarilgan bo‘lib, Klauziusning birinchi integrali deb ataladi.
yoki - qaytar jarayonlar uchun termodinamika ikkinchi qonunining matematik ifodasi deb ataladi.



Download 231,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish