4-маъруза: Алоқа каналларида ахборотларни узатиш

Агар узатишдан олдин кодлаштириш қабул қилинган бўлса, қабул қилинган иккиламчи сигнал декодерга (Д) жўнатилади ва ундан кейин ахборотни олувчига (Ао) узатлади. Шу билан бирга, декодир ўзгартиргич билан бирлаштирилган бўлиши мумкин (масалан, телеграф аппарати ёки компьютер) ёки ахборотни қабул қилувчи.

Сигналлар моделлари. Хабарни узатиш учун сигнал ўзининг физик параметрларини ўзгартириши керак (айтиладики, сигнал хабар орқали модуляциялашади ёки квантлашади). Масалан, бирор частотали овоз баландлиги (громкость).

Оптик алоқа, унинг афзалликлари ва қулланиш соқалари

Оптик толали узатиш тизимлари (ОТУТ) нинг кенг куламда қўлланилиши телекоммуникация тизимлари ривожланишининг асосий йўналиши ҳисобланади. ОТУТ тушунчаси орқали маълумотларни масофага оптик тўлқинлар ва сигналлар ёрдамида оптик толалар (ОТ) орқали узатишга мўлжалланган актив ва пассив курилмалар мажмуи тушунилади. Бошқача айтганда, ОТУТ-бу оптик сигналларни шакллантириш, ишлов бериш ва узатишни таъминловчи оптик узатиш курилмалари ва оптик узатиш линиялари мажмуидир. Оптик толали ёки, қисқача, оптик кабеллар ва улар асосида яратиладиган оптик толали алоқа линиялари (ОТАЛ) оптик сигналлар тарқаладиган физик муҳит ҳисобланади. ОТУТ ва ОТ АЛ мажмуи толали оптик узатиш линияси (ОТУЛ) ни ҳосил қилади. ОТАЛ дан кенг суратда фойдаланмасдан туриб, телефон ва телеграф апоқа, кабелли телевидение ва факсимил алоқа, маълумотларни узатиш, таркибида хизмат қилишни яхлитлаштирувчиси бўлган ягона рақамли тармоқ-ХЯРТ (Integrated Services Digital Network-ISDN)HH яратиш, телекоммуникация тармоқларига асинхрон узатиш усули (Asynchronous Transfer Mode- АТМ) технологиясини жорий қилиш ва синхрон рақамли иерархия- СРИ (Synchronous Digital Hierarchy-SDH) асосида транспорт тармоқларини ташкил қилиш соҳаларида телекоммуникация технологияларини ривожлантириш мумкин эмас.

ОТУТ нинг қўлланиш соҳаси ҳар қандай турдаги маълумотларни амалда хохлаган масофага энг катта тезликда узатиш билангина чекланмайди, балки у борт тизимлари (самолётлар, кемалар ва бошқалар) дан локал ва глобал оптик толали телекоммуникация тармоқларигача бўлган жуда катта доирани ўз ичига олади. Бундай тизимларнинг жорий қилиниши фақат одатдаги телекоммуникация тизимлари ва тармоқпаринигина эмас, балки радиоэлектроника, атом энергетикаси, космос, машинасозлик, кемасозлик ва ш. к. ларнинг ҳам ривожланишини олдиндан белгилаб беради.