4-маъруза: Алоқа каналларида ахборотларни узатиш

Ҳар қандай реал алоқа канали ташқи таъсирга мойилдир. Шунингдек, уларда кечадиган ички жараёнлар натижасида узаталидиган сигналлар ҳам бузилиши (искажение) ва унинг оқибатида улар билан боғлиқ ахборотлар ҳам бузилиши мумкин. Бундай таъсирлар шовқинлар (помехи) дейилади.

Ҳар қандай реал алоқа канали ташқи таъсирга мойилдир. Шунингдек, уларда кечадиган ички жараёнлар натижасида узаталидиган сигналлар ҳам бузилиши (искажение) ва унинг оқибатида улар билан боғлиқ ахборотлар ҳам бузилиши мумкин. Бундай таъсирлар шовқинлар (помехи) дейилади.

Помех маънбаи ташқи бўлиши мумкин: масалан, юқори қувватли электр таъминотчилари ёки атмосфера ҳодисалари (улар радиоалоқанинг бузилишига олиб келиши мумкин), Помехга каналнинг ички хусусияилари ҳам олиб келиши мумкин. Масалан, ташувчининг бир хил бўлмаган физик муҳити, шиналардаги паразит ҳолатлар, узоқ масофа ҳисобидан алоқа линиялардаги сигналларнинг сўниш жараёни, ҳисоблаш тизимларидаги мавжуд сигналлар пойгаси ва ҳ.к. Агар помехнинг даражаси ташувчи сигнал интенсивлиги даражасида бўлса, унда ушбу каналдан ахборотларни узатишнинг деярли имконияти бўлмайди. Лекин, нисбатан паст даражали шовқинларда (помех) улар узатиладиган сигналларни бузилишига олиб келиши мумкин ва бу ўз навбатида улар билан боғлик ахборотларнинг ҳам қисман йўқолишига олиб келади.

Помехлардан ҳимояланиш ва уларни жорий этиш методлари мавжуд бўлиб, уларга электр алоқа линияларини экранлаштириш, қабул қилувчи қурилманинг сингални танлаш хусусиятини яхшилаш мисол бўлади. Помехдан ҳимояланишнинг бошқа усули ахборотни махсус кодлаштириш методи кирада.

Помехлардан ҳимояланиш ва уларни жорий этиш методлари мавжуд бўлиб, уларга электр алоқа линияларини экранлаштириш, қабул қилувчи қурилманинг сингални танлаш хусусиятини яхшилаш мисол бўлади. Помехдан ҳимояланишнинг бошқа усули ахборотни махсус кодлаштириш методи кирада.

Иккиламчи хабар алоқа канали орқали ўтганидан сўнг, у қабул қилувчи қурилмага (Ққ) тушади ва у ерда бир вақтда кейинги босқичга узатиш учун қулай формага ўзгаради.