4-laboratoriya ishi. Vaqtni idrok qilish Tadqiqotning maqsadi

4-laboratoriya ishi.
Vaqtni idrok qilish
Tadqiqotning maqsadi: vaqtni idrok qilishdagi aniqlikni tekshirish.
Tadqiqot uchun zarur jihozlar: sekundomer yoki sekund strelkali soat.
Tadqiqotning borishi. Tekshiriluvchi 3, 5, 10, 17 sekundga to’gri keluvchi vaqt birliklarini aniqlashi lozim. Tadqiqotchi stol ustiga qalamning orqasi bilan urib, vaqtning boshlanishi va tugash nuqtalarini belgilaydi.
Tekshiriluvchi hisoblamay va boshqa vositalarni qo’llamay turib, mazkur vaqt oralig’ini aniqlaydi va sekundlarga qarib yozib boradi.
Tadqiqot natijalarini tahlil qilish. O’tkazilgan tajriba natijalari dastlab jadvalda aks ettiriladi:

Tajriba nomeri	Tavsiya qilin-gan qo’zgovchi	Tekshiriluvchining ko’rsatmasi	Chamalab aytilgan vaqt bilan real hisobdagi vaqt o’rtasidagi farq

So’ngra vaqtni idrok qilishning aniqlik foizi S topiladi:

Bu yerda A — sekund hisobida tavsiya qilingan vaqt bilan tekshiriluvchi ifodalagan vaqt o’rtasidagi farq, V — tadqiqotchi tomonidan tavsiya qilingan vaqt bo’lagi. Ana shunday hisob bilan tekshiriluvchining vaqtni aniqlikda idrok qila olish xususiyatiga ega ekanligi haqida dalilli xulosa chiqariladi.

5-laboratoriya ishi


3-tajriba. Fazoviy munosabatlarni idrok qilish
Tadqiqotning maqsadi: chiqarilayotgan tovush manbaini aniqlash yordamida eshitish qo’zgovchisining fazoviy cheklanish aniqligini tekshirish.
Tadqiqot uchun zarur jihozlar: ikkita tanga, sekundomer yoki sekund strelkali soat.
Tadqiqotning borishi. Tekshiriluvchi ko’zi yumilgan yoki bog’langan holda stulda qimirlamay o’tiradi. Tadqiqotchi bosh va ko’rsatkich barmoqlari orasiga ikkita tangani qisib ushlab, uning old tomonida tik turadi va tekshiriluvchining boshidan bir xil o’zoqlikda dam o’ngga, dam so’lga, dam orqaga, dam oldinga qo’lini cho’zib, tangalarini bir-biriga ishqab (har bir yo’nalishda 3—5 marta, biroq o’zluksiz emas), ulardan tovush chiqaradi, jaranglatadi. Tekshiriluvchi ovoz manbai qaysi tomonda ekanligini ko’rsatib beradi.
Tekishriluvchi bu vazifani bajargandan so’ng, unga o’sha xil vazifani bir qulog’ini bekitgan holda bajartirish lozim.
Tadqiqot natijalarini tahlil qilish. Qaror yurituvchi tekshiriluvchining ovoz manbai yo’nalishini aniqlash bo’yicha natija ko’rsatmalarini, to’gri javoblar sonini, bu javoblar uchun ketgan vaqtni hisoblab, jadvalda qayd qilib qo’yadi:

Tavsiya nomeri	Tovush manbaining joylashgan tomoni	Tekshiriluvchining javobi	Latent vaqti	To’gri javoblar soni

Tekshiriluvchi kelayotgan tovush o’rnini bir necha bor aniqlaganidan so’ng, tovushning qaysi tomondan tarqalish aniqligi quyidagicha formula orqali hisoblab chiqiladi:

A — bir yo’nalishga oid to’gri javoblar soni, V— shu yo’nalishda olib borilgan tajribalar soni. Ish so’ngida tovush manbai tarqalish natijalariga oid umumiy hisoblar ikki quloq va bir quloq bilan eshitib, aniqlangan natijalar asosida taqqoslanadi.

Shunday qilib, o’tkazilgan barcha tajriba natijalari haqida umumiy xulosa chiqariladi.