4 Laboratoriya ishi Difraksiya va interferensiya

4 - Laboratoriya ishi

Difraksiya va interferensiya.

Ma’ruzalar matni va o‘quv qo‘llanmasidan ishning nazariyasi bilan tanishing (Savelyev I.V., 2.t., §119, §125-127,129,130)

Ishning maqsadi:

• Kogerent elektromagnit to’lqinlar qo’shilish jarayoni modeli bilan tanishish.

• Ikkita yorug’lik manbalari(tirqishlar)dan chiqayotgan to’lqinlarining o’zaro ta’sirlashish qonunlarini tajribada tekshirish.

Qisqacha nazariya

Difraksiya va interferensiya orasida e’tiborli fizik farqlar mavjud emas. Ikkala hodisa ham to’lqinlar qo’shilishi (superpozisiyasi) natijasida fazada hosil bo’ladigan yorug’lik oqimi energiyasining qayta taqsimlanishi tufayli yuz beradi.

Kogerentlik deb bir necha tebranma va to’lqin jarayonlarining bir-biriga kelishilgan holda borishiga aytiladi.

Tebranishlari fazalari farqi vaqt o’tishi bilan doimiy bo’lgan to’lqinlarga kogerent to’lqinlar deyiladi. Karrali chastotalarga ega bo’lgan garmonik to’lqin kogerent to’lqinlar hisoblanadi. Chekli miqdordagi diskret kogerent to’lqin manbalari qo’zg’atuvchi to’lqinlarning superpozisiyasi natijasida hosil bo’ladigan untensivlik-larning barqaror qayta taqsimlanishiga interferensiya deyiladi.

Uzluksiz joylashgan kogerent to’lqin manbalari qo’zg’atuvchi to’lqinlarning superpozisiyasi natigasida hosil bo’ladigan intensivliklarning barqaror qayta taqsimlanishiga difraksiya deyiladi. Difraksiyaning namayon bo’lishning bir holi bu to’lqinning geometric soya sohasiga tarqalishi, ya’ni yorug’lik nurlari tushmagan joyga tarqalishi.