4 курс кундузги бўлим талабалари учун


-Мавзу: Инсоннинг келиб чиқиши ва моҳияти ҳақидаги концепциялар ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари



Download 221,47 Kb.
bet3/27
Sana12.05.2023
Hajmi221,47 Kb.
#937339
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27
Bog'liq
4 êóðñ êóíäóçãè á¢ëèì òàëàáàëàðè ó÷óí

3-Мавзу: Инсоннинг келиб чиқиши ва моҳияти ҳақидаги концепциялар ва уларнинг ўзига хос хусусиятлари.


(2-соат учун)

Инсоният тараққиётининг барча даврларида, шу жумладан, ҳозирги пайтда ҳам барчани ўзига тортиб келаётган муаммолардан бири – инсоннинг ўзи қандай қилиб дунёга келган, унинг моҳияти нимада, деган муаммодир. Бу масала тарих давомида турлича нуқтаи назарлардан таҳлил қилинган бўлсада, ҳамон унинг узил-кесил ечими топилганича йўқ. Мазкур масала илмий тилда антропогенез муаммоси дейилади. Бунда грекча "антропос" ибораси – инсон, грекча "генезис" ибораси – илдизлар, манбалар, вужудга келиш, маъноларини билдиради, яъни "антропогенез" - инсоннинг вужудга келиши ҳақидаги масаладир. Масаланинг мунозарали томони шундаки, бу борада шу пайтгача кўпчиликни қониқтирадиган, аксарият кишилар ҳеч бир истисносиз қабул қиладиган бирор бир ечимга, хулосага келинган эмас. Бу масала кишилар ўзаро муносабатларининг амал қилиши сифатида мавжуд бўлган жамиятнинг вужудга келиши масаласи билан чамбарчас боғланиб кетган. Шу маънода антропогенез социогенез масаласи билан бирга кўриб чиқилмоғи керак бўлади. "Социогенез" сўзларидаги (лотинча) "социо" ибораси - жамият, жамиятга оид бўлган ҳодисаларни, "генезис" – улар вужудга келишининг илдизлари, яъни ибтидосини билдиради. Инсонсиз жамият, жамиятсиз инсон бўлмагани каби уларнинг вужудга келиши масаласини ҳам бир-биридан ажралган ҳолда кўриб бўлмайди. Инсон ва жамиятнинг вужудга келиши, шаклланиши муаммолари илмий тилда антропосоциогенез муаммоси дейилади. Мазкур муаммонинг ўзи қадимий бўлгани каби унга турлича ёндошувлар ҳам қадимий илдизларга эга. Бундай ёндошувлар фанда "концепциялар" деб ҳам аталади. "Концепция" сўзи лотинчадан олинган бўлиб, тушуниш, система маъносини англатади ва бирор бир масалани муайян бир нуқтаи назардан тушуниш, уни ёритиб беришда суяниладиган муайян ƒоя ёки масалага ёндошувлар тизимини билдиради. Инсон ва жамиятнинг вужудга келиши масаласида ҳам бир-биридан фарқ қиладиган бир қанча концепциялар мавжуд. Мазкур концепцияларда кўпинча инсоннинг вужудга келиши масаласи Борлиқнинг юзага келиши масаласи билан қоришиб кетган. Улар орасида одамнинг илоҳий яратилиши концепциясидан тортиб дастлабки инсондан тарқалганлик, шунингдек, ҳайвонлардан, ҳатто ўсимликлардан вужудга келганлиги ҳақидаги қарашлар учрайди. Масалан, ҳинд мифологиясига кўра дунёнинг ўзи дастлабки ибтидо – Пурушадан вужудга келган. Ёки, кўплаб ибтиодий қабилаларда уларнинг аждодлари ҳайвонлардан вужудга келганлиги тан олинган (тотемизм), ҳозирги кунларда НУЖ билан боғлиқ қарашлар, яъни аждодларимизнинг бошқа планеталардан келганлиги ҳақидаги фикрлар кучайиб бормоқда. Энди уларнинг баъзиларини кўриб чиқамиз.1



Download 221,47 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish