4-bob. Umumiy montaj ishlarida ishlatiladigan yuk ko‘tarish mashinalari

4.6-rasm. Qisqichlar
a-bir xil elementlardan tashkil topgan; b-skoba va plankali.
Qisqichlar soni va ular orasidagi masofa tros diametriga qarab jadvallardan tanlanadi. Qisqich boltlari trosning dastlabki diametrining ko‘ndalang o‘lchami 0,6 qiymatigacha ezilgunga qadar bir tekisda tortiladi. Mahkamlanishi va ishonchliligi nazorat halqasi yordamida tekshirilishi nazarda tutilgan (4.6-rasm). Tros yordamida yukni ko‘tarayotganda ushbu halqa uzunligi va shakli bo‘yicha o‘zgarmasligini nazorat qilib turish kerak bo‘ladi.
Trosning tekis, to‘g‘ri uchastkalarida qisqichlar yordamida ulanishi man etiladi. Polispastlar ishtirokida ishlatiladigan troslarni ulab uzaytirib bo‘lmaydi. SHuning uchun o‘ramdan olinayotgan trosni qirqishdan oldin ozgina zahira bilan kerakli uzunlikda kesilishi darkor. Tros va uning ulanish uchlarini o‘tkir jismlar bilan mexanik shikastlanishdan asrash kerak. Undan tashqari tok o‘tkazuvchi moslamalarga tegib ketishidan ehtiyot qilish zarur.

4.7-rasm. Troslarni mahkamlash sxemalari
a-nayzali tugun; b-detalga; v-ilgakga;g-traktor ulagichiga; d-machtaga.

4.8-rasm. Ogohlantiruv halqasining tuzilishi
Ilgaklar. Donali yuklarni ko‘tarish mexanizmining egiluvchan ish qismiga osish uchun yukli ilgaklar va sirtmoqlardan foydalaniladi. Yuklar bu qismlarga arqonli yoki zanjirli stroplar yoki maxsus qiskichlar yordamida osiladi. Ilgaklar tuzilishiga qarab bir va ikki shoxli bo‘ladi. Ularning o‘lchamlari standartlashtirilgan bo‘lib, tegishli davlat standartlarida ko‘rsatilgan.
Bir shoxli ilgakning eng xavfli kesimi V-V (4.8-rasm),a- kesim bo‘lib, bu kesim uning markaziga qo‘yilgan massasidan egilishga va cho‘zilishga ishlaydi. A-A kesim egilishiga va =45° burchak ostida ikkita qiya stroplarda yuk osilgan bo‘lsa, qirqilishga hisoblanadi.



4.9 - rasm. Yukli ilgaklar
a)birshoxli, b) ikkishoxli .
Ikki shoxli 4.8b-rasm ilgakning G-G va V-V kesimlari egilishga va har qaysi shoxga ta’sir etuvchi hisobiy kuch ta’siridan qirqilishga hisoblanadi.
R= (4-1)
Engil va o‘rta rejimli kranlardagi ilgak oquvchanlik chegarasiga nisbat hisoblaganda, mustahkamlik zahirasi 2 ga teng deb olinadi.