4-bob mulohazalar hisobi 1-§. Formal aksiomatik nazariya

4.2-natija. sistema zidsiz sistemadir, ya’ni da bir vaqtda ham, ham teorema bo‘ladigan formula mavjud emas.

Isbot.4.1-teoremaga asosan nazariyaning har qanday teoremasi tavtologiya bo‘ladi. Tavtologiyaning inkori esa tavtologiya bo‘la olmaydi. Shuning uchun xech bir formula uchun va formulalar bir vaqtda nazariyaning teoremalari bo‘la olmaydi.

nazariyaning zidsizligidan unda teorema bo‘lmaydigan formulaning mavjudligi kelib chiqadi (masalan, ixtiyoriy teoremaning inkori).

Ikkinchi tomondan esa, ning zidsizligini nazariyada teorema bo‘lmaydigan formulalarning mavjudligidan keltirib chiqarish mumkin edi. Haqiqatan ham, 3.1-teorema (c) punktga asosan

├

ga ega bo‘lamiz va demak agar nazariya ziddiyatli nazariya bo‘lganda edi, ya’ni qandaydir formula va o‘zining inkori chiqariladigan bo‘lganda edi, u holda ├ va qoidasiga asosan dagi har qanday formula keltirib chiqariladigan bo‘lar edi.

Barcha formulalari teorema bo‘lmaydigan nazariyani absolyut zidsiz nazariya ham deyiladi. Demak, biz qarayotgan nazariya absolyut zidsiz nazariya ekan.

Biz bu erda keltirgan aksiomalar sistemasi E.Mendelson kitobida kiritilgan aksiomalar sistemasidan uchinchi aksiomasi bilan farq qiladi.

E.Mendelson kitobida isbotlangan lemmalar va biz isbotini keltirgan faktlar shuni ko‘rsatadiki, bu ikkala taklif qilingan aksiomalar sistemasi ekvivalent ekan (ya’ni teoremalar to‘plami ustma-ust tushadi).

4-bob bo’yicha nazorat savollari

1. 
   Aksiomatik nazariya.
   
2. 
   Teorema tushunchasi.
   
3. 
   Muloxazalar hisobi uchun aksiomalar sistemasi.
   
4. 
   Deduksiya teoremasi.
   
5. 
   Keltirib chiqariladigan formulalar.
   
6. 
   To‘liqlik haqidagi Gyodel teoremasi.
   
7. 
   L nazariyaning zidsizligi.
   
8. 
   Teoremalarni isbotlash.