|
Noyabr, 1979 Yanvar, 1989
Ha, bu 10 yil keyingi xuddi o'sha ayol...
Foto galereya
Giyohvandlik afg'on jamiyatini yemirmoqda
Amerika Ovozi
| |
Qoradoriga qarshi kurash davom etmoqda, biroq iqtisodiy ahvol yaxshilanmas ekan, imkoniyatsizlik domida qolgan odamlarni giyohvandlikdan qaytarish oson emas
|
Afg’oniston – dunyo qoradori sanoati manbai.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti ma’lumotlariga ko’ra, jahonda afyunning 90 foizi Afg’onistonda ishlab chiqariladi.
Qoradori yetishtirish bu mamlakat uchun yangilik bo’lmasa-da, giyohvandlik naqadar keng tarqalgani bu jamiyatda endi-endi ko’zga tashlanmoqda.
Rasmiy Kobul ko’rayotgan choralarga qaramay bu yili Afg’onistonda o’tgan yilga nisbatan 8 ming tonna ko’p afyun ishlab chiqarilgan.
"Afyun savdosi Afg’oniston yalpi milliy mahsulotining 52 foizi, ya’ni 4 milliard dollarga teng",- deydi siyosatdon Eymi Frumin.
Qoradori sanoati zamonaviylashib borar ekan, Pokiston va Eron bilan chegaradosh hududlarda tashkil etilgan yashirin laboratoriyalar afyunni geroin va morfinga aylantirishga qodir.
Bu biznes nafaqat Tolibon nazorati ostidagi hududlarda avj olgan.
Tahlilchi Aleksandr Teyer fikricha afyun savdosidan dehqon va savdogarlardan tortib jangari va amaldorlargacha, barcha katta foyda ko’radi. Mamlakat iqtisodiyotining ajralmas qismiga aylangan.
Ko’plab mutaxassislar nazarida dehqonlar ko’knor ekishga majbur, chunki yaxshiroq imkoniyatlar yo’q. Mamlalatda biroz iqtisodiy o’sish kuzatilgan, lekin qashshoqlik hamon katta muammo.
"Dehqon muqobil ekinlardan emas, aynan ko’knoq ekib 15-20 baravar ko’proq iqtisodiy foyda ko’radi", - deydi olim Norin Makdonald.
Afg’onistonda qurg’oqchilik bir necha yil davom etgan, irrigatsiya tizimi deyarli ishdan chiqqan. Ko’knor esa bunday sharoitga chidamli.
| |
Afyunga berilgan afg'onlar
| BMT hisobicha, dehqon odatda bir kilogram afyunni 100 dollarga sotadi.
Eronda buni 600 dollarga, Xitoyga yetganda esa 800 dollargacha sotish mumkin.
Eron va Pokistondagi afg’on muhojirlarining vatanga qaytishi bilan, deydi kuzatuvchilar, o’tgan yillar mobaynida mamlakatda giyohvandlik avj olgan, xususan geroin iste’moli kuchaygan.
Tahlilchi Aleksandr Teyer buni asosan yoshlar orasida ishsizlik va iqtisodiy qiyinchiliklar bilan bog’laydi. "Ikkinchi sabab",- deydi u, "mamlakatning o’zida kichik laboratoriyalarda afyundan geroin olinayotganidir".
Ammo Afg’onistonning sog’liqni saqlash tizimi giyohvandlar u yoqda tursin, oddiy fuqarolar ehtiyojini ham qondira olmaydi.
"Nashavandlik o’zi bilan immunitet taqchilligi virusi, SPID muammosini olib keladi. Mamlakatda kasallik epidemiyasi boshlanish arafasida",- deydi Makdonald.
Narkobiznesga qarshi xalqaro tadbir
Birlashgan Millatlar Tashkilotining so`nggi hisob-kitoblariga ko`ra, dunyoda 185 million nafar giyohvand bor. Narkotik moddalar ishlab chiqarishning 75 foizi Afg`onistonga to`g`ri keladi. Giyohvandlik oqibatida yiliga 200 ming kishi halok bo`ladi. Ushbu moddalar ta`sirida amalga oshirilayotgan jinoyatlar soni esa ortib bormoqda. Narkotik moddalarni sotish yiliga o`rtacha 400 milliard AQSh dollari miqdorida daromad keltiradi. Shu bois narkobiznesning bozori chaqqon.
Narkobiznesga qarshi kurashda BMTning Narkotik vositalar va psixotrop moddalarning noqonuniy aylanishiga qarshi kurash konventsiyasi muhim o`rin tutadi. Mamlakatimizda giyohvandlik va giyohvandlik moddalarining noqonuniy aylanishiga qarshi kurash bo`yicha davlat tizimi tashkil etilgan. Joriy yilning 1 oktyabridan boshlab xalqaro miqyosda o`tkazilayotgan giyohvandlik moddalarining noqonuniy aylanishiga qarshi kurashuvchi "To`siq-2" tadbirida yurtimiz vakillari faol ishtirok etyapti.
Poytaxtimizda "To`siq-2" tadbirining ikki oylik yakuniga bag`ishlangan xalqaro anjuman bo`lib o`tdi. Unda mazkur tadbirda ishtirok etayotgan Rossiya, Qozog`iston, Gruziya, Qirg`iziston, Ozarboyjon, Ukraina, Tojikiston, Moldova kabi davlatlarning ichki ishlar idoralari mas`ul xodimlari, AQSh, Rossiya va Tojikistondagi giyohvandlik va giyohvandlik moddalari aylanishiga qarshi kurashuvchi tashkilotlar va ommaviy axborot vositalari vakillari ishtirok etdi.
Anjumanda O`zbekiston Respublikasi ichki ishlar vaziri o`rinbosari, polkovnik H.Ibrohimov mamlakatimizda giyohvandlikka qarshi kurash masalasi doimiy e`tiborda ekanini ta`kidladi. "Zahri qotil"ni respublikamizga kontrabanda yo`li bilan olib kirish va tranzitining oldini olish uchun ta`sirchan chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Bu boradagi qonunchilik xalqaro me`yorlarga mos ravishda takomillashtirilgan.
O``zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi hamda AQSh adliya vazirligi giyohvandlikka qarshi kurash agentligi hamkorligida tashkil etilgan olti oylik "To`siq-2" tadbiri bu boradagi ishlarni yanada faollashtirdi. O`tgan ikki oyda bir tonnadan ortiq narkotik modda qo`lga olindi. Bu giyohvandlik va narkotik moddalarning noqonuniy savdosiga qarshi kurash talablar darajasida yo`lga qo`yilganining yana bir dalilidir.
Tadbirda AQShning mamlakatimizdagi Favqulodda va muxtor elchisi Jon Purnell ishtirok etdi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
