4-amaliy mashg’ulot. Gaz turbinalari qurilmalari issiqlik hisobi Turbina pog’onalarida issiqlik isroflari

1 – masala. Reaktiv pog'onada gaz boshlang'ich parametrlari p₀ = 0,48 MPa bosim va t₀ = 800 ºS haroratdan p₂ = 0,26 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina soplosining tezlik koeffitsiyenti φ = 0,96, ishchi kuraklarining tezlik koeffitsiyenti ψ = 0,95, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 22º, gazning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = 24º, pog’onaning o’rtacha diametri d = 0,71 m, turbina valining aylanishlar chastotasi n = 6000 ayl/min, pog’onaning parsiallik darajasi ε = 1, kuraklar balandligi l₁ = 0,06 m, gazning solishtirma hajmi v = 1,51 m³/kg, pog’onaning reaktivlik darajasi  = 0,35, pog’ona orqali gaz sarfi M_g = 20 kg/s va silqib oqishda gaz sarfi M_g.s. = 0,2 kg/s, adiabata ko’rsatkichi k = 1,4 va gaz doimiysi R = 287 J/(kgK)ga teng bo'lsa, ushbu reaktiv pog’onaning ichki nisbiy f.i.k.ini aniqlang.
Yechish: Turbina pog’onasida ko’zda tutilgan issiqlik tushishini (2.1) – formuladan aniqlaymiz:

Soplodan oqib o’tayotgan bug’ning haqiqiy tezligini (2.2) formuladan aniqlaymiz:

Turbina soplosida gazning issiqlik energiyasi isrofini (2.12) formuladan aniqlaymiz:

Kuraklar oralig‘idagi aylanma tezlik ko‘rsatkichi (2.4) formulaga ko’ra:

Ishchi kurak kanallariga kirishdagi gazning nisbiy tezligi (2.5) formulaga ko’ra aniqlaymiz:

Reaktiv pog‘ona ishchi kurak kanallari orasidan chiqishdagi gazning nisbiy tezligi (2.7) formulaga ko’ra aniqlanadi:

Pog‘ona ishchi kuraklarida issiqlik energiyasining isrofi (2.14) formulaga ko’ra aniqlanadi:

Ishchi kurak kanallari oralig’idan chiqayotgan gazning absolyut tezligi (2.8) formuladan:

Absolyut chiqish tezligi bilan issiqlik energiyasi isrofini (2.15) formuladan aniqlaymiz:

Turbina diski aylanganda ishqalanish va ventilyatsiya tufayli issiqlik energiyasi isrofi (2.17) formuladan aniqlanadi:

Zichlama tirqishlari orqali gaz sarfi tufayli issiqlik energiyasi isrofi esa (2.18) formulaga asosan:

Pog‘onaning ichki nisbiy f.i.k.ini (2.19) formuladan aniqlaymiz:



2 – masala. Turbinaning ish sharoitida gazning boshlang'ich parametrlari p₀ = 0,32 MPa bosim va t₀ = 827 ºS haroratdan p₂ = 0,15 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina orqali gaz sarfi G_g = 28 kg/s, turbinaning nisbiy effektiv f.i.k.i η_n.e = 0,74, adiabata ko’rsatkichi k = 1,34 va gaz doimiysi R = 288 J/(kgK)ga teng bo'lsa, ushbu turbinaning effektiv quvvatini va solishtirma effektiv gaz sarfini aniqlang.
Yechish: Turbinada ko’zda tutilgan issiqlik tushishini (2.1) formuladan aniqlaymiz:

Turbinaning effektiv quvvatini (2.23) formuladan topamiz:

Gazning turbinaga effektiv solishtirma sarfini (2.25) formuladan aniqlaymiz:



3 – masala. Turbinaning ish sharoitida gazning boshlang'ich parametrlari p₀ = 0,48 MPa bosim va t₀ = 727 ºS haroratdan p₂ = 0,26 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina orqali gaz sarfi G_g = 26 kg/s, turbinaning nisbiy effektiv f.i.k.i η_n.e = 0,75, turbinaning mexanik f.i.k.i η_m = 0,98, adiabata ko’rsatkichi k = 1,4 va gaz doimiysi R = 287 J/(kgK)ga teng bo'lsa, ushbu turbinaning ichki quvvatini aniqlang.