4. 2-Ma`ruza. Talablarni boshqarish. Talablarning turlari reja

1. Foydalanuvchi talablari - tizim tomonidan bajariladigan funktsiyalar va unga qo'yilgan cheklovlarning tabiiy tilda tavsifi (qo'shimcha ravishda tushuntirish diagrammalari).
2. Tizimga qo'yiladigan talablar - tizim funktsiyalari va cheklovlarining batafsil tavsifi, bu ba'zan funktsional spetsifikatsiya deb ataladi. Bu tizimni sotib oluvchi va dasturiy ta'minotni ishlab chiquvchilar o'rtasidagi shartnoma uchun asos bo'lib xizmat qiladi.
3. Dizayn tizimining spetsifikatsiyasi - tizimning yanada batafsil dizayni va keyinchalik uni amalga oshirish uchun asos bo'ladigan dasturiy ta'minot tizimining tuzilishining umumlashtirilgan tavsifi. Ushbu spetsifikatsiya tizim talablarining spetsifikatsiyasini to'ldiradi va batafsil bayon qiladi.
Spetsifikatsiya – bu tizim funksiyalari va cheklovlarining batafsil tavsifi, xususiyatlaridir.
Foydalanuvchi va tizim talablari o'rtasidagi farq 9.1-jadvalda keltirilgan. Bu foydalanuvchi talablarini tizim talablariga qanday o'zgartirish mumkinligini ko'rsatadi.
9.1-jadval. Foydalanuvchi va tizim talablari
Foydalanuvchi talablari
1.Dasturiy ta'minot boshqa dasturlarda yaratilgan tashqi fayllardan foydalanish imkoniyatlarini ta'minlashi kerak.
Tizim talablarining spetsifikatsiyasi
1.1. Foydalanuvchi tashqi fayllarning turini aniqlay olishi kerak.
1.2. Har bir tashqi fayl turi uchun ushbu turdagi faylga tegishli vosita bo'lishi kerak.
1.3. Har bir turdagi tashqi fayl foydalanuvchi displeyidagi tegishli belgi bilan ko'rsatilishi kerak.
1.4. Foydalanuvchiga tashqi faylning har bir turi uchun belgini aniqlash imkoniyati berilishi kerak.
1.5. Agar foydalanuvchi tashqi faylni aks ettiradigan belgini tanlasa, unda ushbu turdagi tashqi fayllar bilan bog'liq vosita qo'llanilishi kerak.

Foydalanuvchi talablari dasturiy ta'minot mijozi va dasturiy ta'minot tizimini ishlab chiqish bo'yicha shartnoma tuzgan shaxs uchun yozilgan va ular ishlab chiqilgan tizim to'g'risida batafsil texnik ma'lumotga ega bo'lmasliklari mumkin (9.1-rasm). Tizim talablarining spetsifikatsiyasi ishlab chiquvchi kompaniyaning etakchi texnik xodimlari va loyiha menejerlari uchun mo'ljallangan. Bu shuningdek, dasturiy ta'minot mijozi va ishlab chiqarishning subpudratchilari tomonidan talab qilinadi. Ushbu ikki hujjat, shuningdek, dasturiy ta'minot tizimining oxirgi foydalanuvchilari uchun mo'ljallangan. Va nihoyat, loyiha tizimining spetsifikatsiyasi dasturiy ta'minotni ishlab chiqaruvchilarga qaratilgan hujjatdir.

9.1-rasm. Turli xil talablar spetsifikatsiyasi va ularning o'quvchilari