4- ma’ruza. Ishlab chiqarishning agregat usuli Ishlab chiqarishni tashkil etish

2. Agregat ishlab chiqarishni loyihalash. Texnologik operatsiyalar birin-ketin bir qancha ish postlarida amalga oshiriladi. Ketma-ketlikka rioya etish uchun qolip bir postdan boshqasiga ko‘prikli kran bilan olib o‘tiladi. Bunda kranning yuk ko‘taruvchanligi tashiladigan buyum qolip va travers yoki avtomat tutqich og‘irliklarini yig‘indisi bilan aniqlanadi. Ishning bir qismi odatda boshqa ishlar bilan , masalan buyumni qolipdan tushirish, qolipni tekshirish va tayyorlash buyumni qoliplash bilan bir vaqtda bajariladi.
Umumiy loyihalarda qabul qilingan qoliplash postlaridagi uzluksiz agregat liniyalarida qolip silkitish maydonchasiga qolip uzatuvchi yordamida o‘tkaziladi (2.3-jadval).
Texnologik liniya quyidagilardan tarkib topadi: beton joylashtiruvchi moslamali qoliplash agregati; armaturani tayyorlash, elektr bilan qizitish yoki mexanik tortish moslamasi; qolip uzatuvchi; qotish kameralari; qolipdan tushirish joylari; buyumni sovutish joyi; me’yoriga keltirish o‘rni; texnik nazorat posti; qoliplarni tozalash va moylash posti; armatura, turli qismlar, issiqni saqlovchi qismlar, qo‘shimcha qolip va moslamalarni saqlash maydonchasi; tayyor mahsulotni sinash stendi.
Qolip uzatuvchi mexanizmining texnik xususiyatlari

Ko‘rsatkich nomi	SMJ-35A	SMJ153
	Beton ariqlarni (lotok) qoliplash uchun	O‘lchami 3x6 metrgacha bo‘lgan buyumlarni qoliplash uchun
Silkitish maydonchasining turi	SMJ-181A	SMJ-200A, SMJ-187A
YUk ko‘tarishi, t	10	5
Harakatlanish tezligi, m/min	10	9
Yo‘lining uzunligi , m	9,73	8,33
Platformaning ko‘tarish balandlilgi, mm	80	80
Elektr dvigatelning quvvati, kVt	4,5	3
O‘lchami, m	18,33x1,01x1,25	15x1,21x1,19
Og‘irligi, t	3,38	2,8

Texnologik liniyalar o‘rnatilganda ularni kesib o‘tadigan yoki qarama-qarshi keladigan ishlab chiqarish oqimlari bo‘lmasligi kerak, ya’ni etkazib beriladigan materiallar, ayniqsa beton qorishmasi; buyumlar va qoliplar; ularni tashish masofasi minimal bo‘lishi kerak. Agar bir oraliqda (prolyotda) ikkita texnologik liniya joylashgan bo‘lsa ularga bitta yuk ko‘tarish moslamasi xizmat qilishi lozim.

Agregat ketma-ketlik usuli o‘rta va kichik quvvatli zavodlarda katta bo‘lmagan hajmdagi ishlab chiqarishga ko‘proq muvofiq keladi. Bunday usul uzunligi 12 m, kengligi 3 metrgacha va balandligi 1 metrgacha bo‘lgan buyumlarni ishlab chiqarishga ayniqsa to‘g‘ri keladi. Ba’zi hollarda o‘lchami bundan ham katta bo‘lgan buyumlarni tayyorlash mumkin. Bu usul kam mablag‘ sarflangan holda keng turdagi mahsulot xillarini ishlab chiqarish imkonini beradi.