4- laboratoriya ishi. Mavzu: «Ketma ket ishlayotgan nasoslarni sinash» Ishning maqsadi

1-rasm. Qurilmaning sxemasi.
 
Ikkita nasos qo„shilganda suvni harakatlanish umumiy sxemasi 
o„shandayligicha qoladi, faqat birinchi pog„ona nasosdagi suv, ishlab turgan ikkinchi 
pog„onadagi nasosga o„tib qo„shimcha energiya oladi 
Ishni bajarish usuli.
 
Ish ikki bosqichda olib boriladi. Birinchi bosqichda bitta nasos sinala-di, 
ikkinchi bosqichda esa, ketma ket ishlayotgan ikkala nasos sinab ko„riladi.
Nasoslar 
ishi 
taqqoslanganda, 
faqat 
bosim 
xarakteristikalaridan 
foydalanilganligi tufayli, sinashda faqatgina quvurlar tizimidagi bosimni va nasosni 
suv sarfini o„lchaydigan asboblarni ko„rsatishini olish talab qilinadi.
Sinash jarayonida nasoslar suv sarfini rostlash zadvijka orqali amalga oshiriladi.
Bitta nasosni sinash
Nasosning so„rish quvuriga o„rnatilgan vakuummetr hamdabosimli quvurga 
o„rnatilgan manometr ko„rsatishi va uchburchaksimon suv tashlagichdagi suv qatlami 

---

3 
balandligi qiymatlari olinadi. Sinov, bosimli quvurdagi zadvijka to„liq yopiq bo„lgan 
holda boshlanadi, yani bu holatda nasosning suv sarfi nolga teng bo„ladi. “Kuzatuv 
va 
hisoblash 
jadvaliga“vakuummetrning 
ko„rsatishiV
1
-ustunga 
va 
manometrningko„rsatishi M
1 
ustunga yoziladi. Jadvalning “h” va “Q” ustunlariga nol 
yoziladi. So„ngra zadvijkaqisman ochilib, nasosni yangi ish rejimi o„rnatiladi va 
vakuummetr, manometr ko„rsatishi hamda uchburchaksimon suv tashlagichdagi suv 
qatlami balandligi qiymati olinadi. O„lchovlar 4-6 marta takrorlanib, zadvijkaning 
to„liq ochilishiga qadar davom ettiriladi.
Ketma ket ishlayotgan nasoslarni sinash.
Birinchi pog„onadagi nasosning so„rish quvuriga o„rnatilgan vakuummetr,
bosimli quvuriga o„rnatilgan manometr, ikkinchi pog„onadagi nasosning bosimli 
quvuriga o„rnatilgan manometr ko„rsatishiolinadi. Ikkinchi pog„onadagi nasosning 
so„rish quvuriga o„rnatilgan vakuummetr ko„rsatishi, faqatgina bosim atmosfera 
bosimidan kichik bo„lgan (ya‟ni nasoslar ketma-ket ishlash rejimidan chiqqan) 
holdagina olinadi. Sinov bosimli quvurdagi zadvijka to„liq yopiq bo„lgan holatda
ya‟ni nasosning suv sarfi nolga teng bo„lganda boshlanadi. “Kuzatuv va hisoblash 
jadvaliga “vakuumetrlarning ko„rsatishi -V
1
va V
2
ustunlarga va manometrning 
ko„rsatishi - M
1
hamdaM
2 
ustunlarga, uchburchaksimon suv tashlagichdagi suv 
qatlami balandligi qiymati -“h” va suv sarfi qiymati -“Q” ustunlarga yoziladi.
Sanab o„tilgan qiymatlar nasosni har bir ish rejimi uchun yoziladi. Suv sarfi,
zadvijkani to„liq ochilishigacha bo„lgan 3-6 rejimda o„lchab boriladi (ya‟ni suv sarfi -
Q=0 dan Q=Q 
mak. 
gacha o„zgartiriladi).