4- лаборатория иши майдоний транзистор(МТ) да ясалган кучайтиргич схемасини тадқИҚ этиш


Лаборатория ишини бажариш тартиби



Download 2,6 Mb.
bet5/7
Sana24.02.2022
Hajmi2,6 Mb.
#236756
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Документ Microsoft Word (3)

1-қисм. Икки транзисторли БТГ ишлашини тадқиқ этиш.

5.2.Лаборатория ишини бажариш тартиби


  • 5.1 - жадвалда берилган параметрлар асосида дастлабги ҳисоблашлар учун берилган формулалар ёрдамида ҳисоб-китоб қилинг;

  • 5.2- расмда келтирилган схемани берилган параметрлар асосида NI Multisim датурий муҳитида йиғиб, олинган натижаларни 5.2 – жадвални тўлдиринг;

  • 5.2 жадвал асосида олинган натижаларга ишлов беринг.

2.1. Берилган параметрлар.
1-қисм. Икки транзисторли БТГ ишлашини тадқиқ этишда NI Multisim датурий муҳитида фойдаланилиш тавсия этиладиган транзистор: BC547A;
2-қисм. Икки транзисторли БТГ ишлашини тадқиқ этишда NI Multisim датурий муҳитида фойдаланилиш тавсия этиладиган транзистор: BC556AP.


    1. Дастлабки ҳисоблашлар. Икки транзисторли БТГ учун R1 қаршиликни ҳисоблаш.

Кремнийдан тайёрланган транзисторларда UБЭ=0,6….0,8 В гача бўлади.
R1 ни қуйидаги формула билан ҳисоблаш мумкин.

𝑅1 =

Ишни бажариш.
Вариант номер:19
=13.3 =3.4

I1 = 1 +2, I2 = IK2 = 2 -2


(5.3)


5.1 ни эътиборга олган ҳолда

I2 = I1 -2IБ2


(5.4)


ёзиш мумкин. База токи коллектор токидан 50÷100 марта кичик бўлади. Шунинг учун ҳисоблашларда I2 = I1 деб олиш мумкин. Бундаги хатолик 1÷2% дан ошмайди. Демак, RЮ юклама занжи-ридаги чиқиш токи I2 , занжир қандай бўлишидан қатъий назар, ки-риш токини ҳам қиймат, ҳам йўналиш бўйича такрорлайди. Кириш токи қийматига келсак, у етарли аниқлик билан I1 = (EМ1 -0.6)/ R га тенг.
I1 токнинг ўзгармаслиги барқарорлашган кучланиш манбаи ЕМ1 дан фойдаланиш ҳисобига эришилади. Натижада, I2 токнинг занжир параметрлари ЕМ2 ва RЮ га боғлиқлиги йўқотилади.
Лекин бундай БТГда I2 токнинг температура бўйича барқа-рорлиги таъминланмайди, чунки база токи IБ2 температура ўзга-ришларига жуда боғлиқ. I2 токнинг температура бўйича барқа-рорлигини таъминлаш учун мураккаброқ схемалардан фойдала-нилади.
Масалан, 5.3-расмда БТГнинг учта транзисторли схемаси (Уилсон ток кўзгуси) келтирилган. Унда бошқарувчи VT1 ва VT2 транзисторларниг база токлари қарама-қарши йўналган.
Схемадан
I1 -2 + 1 = 1, I2 + 2 -1 = 3 (5.5)
кўриниб турибди.
VT1 ва VT2 транзисторлар эгизак. Уларнинг ишлаш режим-лари бирбириникидан коллектор-база кучланиш бўйича фарқ қилади. VT1 транзисторнинг коллектор-база кучланиши VT2 транзисторнинг эмиттер-база кучланишига тенг, яъни қиймати кичик. VT2 транзисторнинг коллектор-база кучланиши эса R резистордаги ва RЮ занжирдаги кучланиш пасайишлари билан аниқланади ва сезиларли даражада катта бўлиши мумкин.
Лекин база токи коллектор-база кучланиши қийматига суст боғланган, шунинг учун IБ1= IБ2. Эмиттер токлари ҳам 5.2- расмдаги ҳолат сабабларига кўра бир-бирига тенг IЭ1= IЭ3. Натижада,

I2 = I1 -2(IБ2 -IБ1) = I1

(5.5)

5.3- расм. Уилсон ток кўзгуси схемаси.
Қатор интеграл схемаларда таянч токи I1 (I2 << I1) қиймати катта бўлган кичик токли БТГлар талаб этилади. Ушбу ҳолларда содда БТГнинг такомиллашган схемасидан фойдаланилади (5.3- расм).
Бу схема ток трансформатори схемаси деб аталади. Унинг учун
2=UБЭ1 -UБЭ2 ; UБЭ1 = ЕM -I1R (5.5)
ифода ўринли.
Идеаллаштирилган ўтиш ВАХ (5.1) дан фойдаланиб,

UБЭ1 T ln(I1 / I0); UБЭ2 T ln(I2 / I0)

(5.6) ёзиш мумкин.


(5.5) ва (5.6) ифодалардан
(5.7)

I2 = ln

ҳосил қиламиз.
I2 токнинг берилган қиймати асосида (5.7)дан фойдаланган ҳолда, RЭ резисторнинг қаршилигини топиш мумкин:
(5.8)


= ln

Ушбу схема соддалигига қарамасдан, температура бўйича барқарорликни яхши таъминлайди, чунки RЭ резистор орқали манфий ТАга эга. Ҳисоблашлардан температура бир градусга ўзгарганда токнинг нобарқарорлиги ∆I2=2,5 мкАни ташкил этиши маълум. Бундан ташқари, RЭ=1кОм (статик қаршилик) бўлганда БТГнинг динамик қаршилиги 1 МОмга яқин бўлади.

Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish