34-mavzu: laboratoriya ishi. Suyuqlikning sirt taranglik koeffisiyentini aniqlash

34-MAVZU: LABORATORIYA ISHI. SUYUQLIKNING SIRT TARANGLIK KOEFFISIYENTINI ANIQLASH.
Sidrayo viloyati xalq ta’lim boshqarmasi tasarrufidagi Mirzaobod tuman Ingliz tiliga ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktab-internati Fizika va Astranomiya fani o‘qituvchisi
Miraxmedov Xurshid Baxtiyor o‘g‘li
Ishning maqsadi: Suyuqlik sirt taranglik koeffitsiyentini aniqlashni o’rganish.
 
Kerakli asbob va jihozlar: Sezgir dinamometr, shtativ, uchburchak, kvadrat va aylana shaklidagi simlar, sovun solingan idish, chizg’ich, shtangensirkul.
Ishni bajarish tartibi
1.Dinamoemetrni shtativga o’rnating (47-rasm).
2.Chizg’ich yordmaida uchburchak shaklidagi simning perimetri l ni o’lchang.
3.Dinamometrning pastki halqasiga uchburchak shaklidagi simni iling va uning og’irlik kuchi F1 ni o’lchang.
4.Idishdagi suvni ko’tarib, dinamometrga osilgan simni tekkizing.
5.Idishni sekin pastga tortib, simning suvdan uzilishi paytidagi dinamometrning ko’rsatishi F2 ni yozib oling.
6.F=F2 – F1 formuladan sirt taranglik kuchini toping.
Ishni bajarish tartibi
7. σ=F/2l formula yordamida suvning sirt taranglik koeffitsiyentini hisoblang.
8.Tarjibani to’rtburchak va aylana shaklidagi simlarda ham bajaring, σ2 va σ3 ni hisoblang. σo‘rt=(σ1+σ2+σ3)/3 formula yordamida sirt tarnglik koeffitsiyentining o’rtacha qiymatini hisoblang.
9.Tajriba davomida o’lchash va hisoblash natijalarini jadvalga yozing.
Masala yechish namunasi. Radiusi 0,5 mm bo’lgan kapillyarda kerosin qanday balandlikka ko’tariladi? Kerosinning sirt taranglik koeffitsiyentini 24 mN/m, zichligi 800 kg/m3 ga teng deb oling.
Berilgan savollarga javob yozing:
1.Sirt taranglik kuchi ta’rifini yozing.
2.Sirt tarnglik kuchi formulasini yozing.
3.Nima sababdan simni suvdan ajratib olish uchun kuch kerak bo’ladi?
4.Nima uchun o’rdak va g’ozlar suvga sho’ng’iganidan so’ng ham patlari ho’l bo’lmaydi?

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT