30-§. XVIII-XIX asrda qoraqalpoq adabiyoti ravnaqi reja



Download 8,03 Kb.
bet1/3
Sana12.06.2022
Hajmi8,03 Kb.
#657394
  1   2   3
Bog'liq
30-§. XVIII-XIX asrda qoraqalpoq adabiyoti ravnaqi reja-fayllar.org


30-§. XVIII-XIX asrda qoraqalpoq adabiyoti ravnaqi reja

30-§.XVIII-XIX asrda qoraqalpoq adabiyoti ravnaqi

REJA:


  • Qoraqalpoq yozma adabiyoti.

  • Ajiniyoz.

  • Berdaq.

TAYANCH TUSHUNCHALAR

Jiyen Jirov ; ,,Hoy yigitlar , yigitlar”; ,,Yuragimda ko’p dog’im” ; ,,Darbadar el” ; ,,Alpomis” ; ,,Qirqqiz” ; Kunxo’ja Ibrohim ; ,,O’roqchilar” ; ,,Cho’ponlar” ; ,,uEl bilan” ; Ajiniyoz Qo’siboy ; ,,Bo’zatov ’’; Berdaq ; ,,Bo’lgan emas” ; ,,Umrim” ; ,,Soliq” ; ,,O’g’limga” ; ,,Ahmoq bo’lma” ; ,,Xalq uchun” ; ,,Omongeldi” ; ,,Oydo’sbiy” ; ,,Ernazarbiy” ; ,,Avlodlar”.

XVIII asrdan boshlab qoraqalpoq yozma adabiyoti shakllandi va rivojlana bordi. XVIII-XIX asrning birinchi yarmida qoraqal-poq adabiyotining ko’zga ko’ringan qator namoyandalari qalam tebratganlarkim, ular-ning nomlari bugungi kunda ham ardoqla-nadi. Ulardan biri Jiyen Jirov (1730-1784) edi. U mashhur baxshi, hajvchi shoir sifatida kamol topdi. ,,Hoy yigitlar , yigitlar “ va ,,Yuragimda ko’p dog’im “ kabi qator she’rlarida jamiyat-dagi nohaqliklarni , hukmron tabaqalarning kirdikorlarini , xalqqa o’tkazgan jabr-zulmlarini fosh etadi.

Qoraqalpoqlar – erksevar xalq. Shuning uchun ham ular doimo o’z erklari uchun ozodlik kurashi olib borgan. Ma’lumki, qozoq xoni Abulxayrga qarshi olib borilgan urushda qoraqalpoqlar yengilib qolgan edi. Bu mag’lubiyat natijasida ular azob-uqubatlarga du-chor etilgan. Xususan, Sirdaryo bo’ylaridagi qoraqal-poqlar har yoqqa tarqab ketgan. Ularning bir qismi Toshkent atrofiga (Chirchiq bo’ylariga), boshqa bir qismi esa Qizilqum orqali Xorazmga (Orol dengizi-ning janubiy sohillariga) ko’chib ketgan. Mana shu ko’chishlarning guvohi bo’lgan Jiyen Jirov ,,Darbadar el” nomli doston yozib, unda qoraqalpoqlarning ma-shaqqatli davri tarixini haqqoniy bayon etgan. Baxshi sifatida ,,Alpomis”, ,,Qirqqiz” kabi dostonlarni zo’r mahorat bilan kuylagan.

Qoraqalpoq adabiyotining ko’zga ko’ringan vakilla-ridan yana biri Kunxo’ja Ibrohim (1799-1880) edi. Shoirning ayniqsa ,,O’roqchilar”, ,,Cho’pon-lar”,,,El bilan” kabi she’rlari xalq orasida mashhur bo’lib, ular qoraqalpoq xalqining Xiva xonligi tobeligiga tushib qolgan davrdagi og’ir ahvoli, erksiz turmushi, hukmron taba-qalar kirdikorlari katta mahorat bilan fosh etilgan.


Download 8,03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish