3-Топшириқ 1-масала

3-Топшириқ
1-масала
Қуйидаги маълумотларга асосан ялпи ички маҳсулот ва такрорий ҳисоб қийматини аниқланг:

Иқтисодий жараён босқичлари	Қиймат (пул бирл.)
«1-фирма» хомашё топади	200
«2-фирма» хомашёни қайта ишлашга eтказади	250
«3-фирма» хомашёни конструкцияли матога қайта ишлайди	400
«4-фирма» матони якуний маҳсулот тайёрловчига eтказиб беради	500
«5-фирма» якуний маҳсулотни ишлаб чиқаради	800
«6-фирма» якуний маҳсулотни улгуржи сотувчига eтказиб беради	900
«7-фирма» маҳсулотнинг чакана савдосини амалга оширади	1000
Умумий савдо қиймати	4050

2-масала
Фирма 7 инвестицион лойиҳани кўриб чиқайапти, деб фараз қиламиз. Ҳар бир лойиҳа бўйича кутиладиган фойда нормаси тўғрисидаги маьлумотлар қуйидаги жадвалда берилган.
а) агар фирма 10% кредит олса, унда бу лойиҳалардан қайси бири фойдасиз бўлади?
Жадвал

Лойиҳалар	Кутиладиган фойда нормаси, %
А	12
Б	8
В	7
Г	15
Д	25
Е	11
Ж	9

б) Агар кредит учун процент ставкаси 13% гача ошса, унда қандай лойихалар фойдасиз бўлади?


3-масала
Уч инвестицион лойиҳа мавжуд:

1. 
   Харажатлар 150 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 1 минг сўм.
   
2. 
   Харажатлар 150 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 15 минг сўм.
   
3. 
   Харажатлар 1000 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 75 минг сўм.
   

	Процент ставкалари
	5%	7%	9%	11%

а) Ҳар бир лойиҳа учун (А,Б,C) фойда нормасини ҳисобланг.

б) Агар кредитга олинган капитал проценти даражаси 5%, 7%, 9% ва 11% га тенг бўлса, унда бу процент ставкаларнинг қайси бирида А, Б, C лойиҳаларини амалга ошириш тадбиркор учун қулай (Қ) ёки ноқулай (Н).
4-масала
Ишлаб чиқариш функциясининг кўриниши Y = К^Л^1-,  = 0,5, меҳнат бирликларнинг миқдори 16, капитал бирликларнинг миқдори эса 9. Меҳнат ва капитал эгаларининг даромадини аниқланг.

Javoblari:

1-masala. Yalpi ichki mahsulot — bu muayyan vaqt davomida mamlakat rezidentlari va norezidentlari tomonidan ishlab chiqarilgan pirovard tovar hamda xizmatlarning bozor bahosidagi qiymatidir.
Takroriy hisob qiymati - uni hisoblayotganda ishlab chiqarishga sarflangan moddiy va nomoddiy sarf-xarajatlar qiymati (oraliq iste’mol) chiqarib tashlanmaydi. Shuning uchun ushbu ko‘rsatkich tarkibida takroriy hisob mavjud.


YaIM – 900, Takroriy hisob qiymati – YaIM + orali iste’mol = 900 + 2150 = 3050;


2 – masala.

а) агар фирма 10% кредит олса, унда бу лойиҳалардан қайси бири фойдасиз бўлади?

B, V, G loyihalarda foyda normasi 10% dan kam shuning uchun ular foydasiz.
б) Агар кредит учун процент ставкаси 13% гача ошса, унда қандай лойихалар фойдасиз бўлади?

A, B, V, J, E, G loyihalarda foyda normasi 10 + 13% = 23% dan kam bo’lgani uchun foydasiz hisoblanadi.

3 – masala.

	Процент ставкалари
	5%	7%	9%	11%
A	N	N	N	N
B	Q	Q	Q	N
C	Q	Q	N	N

1. 
   Харажатлар 150 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 1 минг сўм.
   

Foyda normasi = 1.5% ;

2. 
   Харажатлар 150 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 15 минг сўм.
   

Foyda normasi = 10%;

3. 
   Харажатлар 1000 минг сўм. Кутиладиган йиллик фойда 75 минг сўм.
   

Foyda normasi = 7,5%.

4 – masala.

Y = К^Л^1-,  = 0,5, K = 16, L = 9 ; Меҳнат ва капитал эгаларининг даромадини аниқланг.


Mehnat va kapital egalarining daromadlari o’zaro teng va Y = 3*4 = 12 ga teng.