3 Ongning strukturasi, uning muhim psixologik ta’rifi qanday?

Idrokning konstantligi narsalarning shakliga, o’lchamiga, tusiga va hokazolarga ko’ra nisbatan o’zgarmaydigan tarzda idrok etishdir. Pertseptiv sistemaning faol ta’sir ko’rsatishi idrok konstantligining haqiqiy manbaidir. Pertseptiv sistema bu muayyan idrok etish jarayonini sodir etadigan analizatorlar yig’indisidir. Idrokning konstantligi (lot. - o’zgarmas, doimiy) idrok sharoiti o’zgarsada, idrok qilishdan hosil bo’lgan narsa obrazlarining (ularning shakli, rangi, xajmi) nisbatan o’zgarmasligi, turg’unlik holati.
Idrok faqat qo’zg’alishga emas, balki idrok etayotgan sub’ektning o’ziga ham bog’liqdir. Alohida holida ko’z ham, quloq ham, idrok etmaydi, balki konkret tirik kishi idrok etadi va idrokda hamisha idrok etuvchi kishi shaxsining xislatlari, uning idrok etilayotgan narsalarga munosabati, kishining ehtiyojlari, qiziqishlari, intilishlari, istaklari va his-tuyg’ulari u yoki bu tarzda aks etadi.
Idrokning kishi psixik xayoti mazmuniga, uning shaxsiga xos xususiyatlarga bog’liqligi appertseptsiya nomi bilan yuritiladi. Biron narsani idrok etayotganda bundan oldingi idrokning izlari ham faollashadi. SHuning uchun aynan bir narsaning har xil odamlar tomonidan turlicha idrok etilishi va tasvirlab berilishi tabiiydir.
Kishining idroki uning tafakkuri bilan, narsaning mohiyatini tushunib yetish bilan chambarchas bog’liqdir. Narsani ongli idrok etish-unga fikran nom berish, ya’ni idrok etilgan narsani narsalarning muayyan guruhiga kiritish uni so’z yordamida umumlashtirish demakdir.
Inson nimani idrok qilsa, uni figura va fonda idrok qiladi. Figura shunday narsaki, uni aniq anglash, ajratish, ko’rish, eshitish va tuyish mumkin. Fon esa aksincha, noaniqroq, umumiyroq narsa bo’lib, aniq obhektni ajratishga yordam beradi.
Idrok jarayoni insonning faolligiga, obhektga munosabatiga, kayfiyatiga bog’liq bo’ladi. Yomon kayfiyat ko’proq qora, nursiz ranglarni idrok qilishga moyil bo’lsa, yaxshi ko’tarinki kayfiyat hamma narsani yorqin ranglarda ko’radi. Bu idrokni shaxsning faol ustanovkalariga bog’liqligini ko’rsatadi.
Idrok qilish qonuniyatlari quyidagilardan iborat.

1.