3. Metallarning sinflarga bo'linishi

Temir rudalari turi 300 xildan ortiqroq bo'lishiga qaramay, cho'yan va po'lat ishlab chiqarishda asosan quyidagi temir rudalari ishlatiladi:

1. Magnit temirtosh (magnetit) Fe304 tarkibida 50-70 % temir saqlaydi, qo'shimcha sifatida kamroq FeS2 ushlaydi.

2. Qizil temirtosh (gemotit) Fe203 tarkibida 50-70% gacha temir saqlaydi. Qo'shimcha sifatida ozroq S va P saqlaydi.

3. Qo'ng'ir temirtosh (limonit)- Fe203∙nH20 temir gidroksidi bo'lib, tarkibidagi absorbsiyalangan suv miqdori o'zgarib turadi. Bu ruda tarkibida temir miqdori 25-53 % gacha bo'lib, tarkibida aralashma sifatida S, P, As ushlaydi. Tarkibida 2% gacha xrom va 1 % gacha Ni saqlovchi turlari ham uchraydi va u tabiiy ligerlangan cho'yan va po'lat ishlab chiqarishda qo'llaniladi.

4. Shpatli temirtosh (siderit)- FeC03. Tarkibida 30-37 % gacha temir ushlaydi. Bu ruda kuydirilgach, temir miqdori 50-60 % gacha ortadi. U tarkibida juda kam miqdorda S va P, hamda 1-10% gacha Mn saqlaydi.

Adabiyotlar


1.O’zbekiston Respublikasini Mehnat kodeksi Toshkent, 1996 y.
2. G’.E.Yormatov. Hayot faoliyati xavfsizligi (Ma’ruza matnlari to’plami), Toshkent-2003