3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

XK = UK + QK + RK + TF + R + MT 
Aksionerlik  jamiyatlarida  chiqarilgan    o‘z  aksiyalari    boshqalardan  qayta  sotib 
olingan  bo‘lsa,  u  holda  xususiy  kapital  summasini  topishda  sotib  olingan  xususiy 
aksiyalar qiymati (XAQ) xususiy kapital miqdoridan chegirib tashlanadi, ya’ni: 
   
XK = UK + QK + RK + TF + R + MT - XAQ 
 
Majburiyatlar  –  bu  korxonaning  boshqa  yuridik  va  jismoniy  shaxslar  oldidagi 
qarzlari. Majburiyatlarning asosiy turlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: 
•
 Olingan  uzoq    va  qisqa  muddatli  qarzlar  –  bu  mos  ravishda  1  yildan  ko‘p  va  1 
yilgacha  muddatga  boshqa  yuridik  shaxslardan  vaqtinchalik  moliyaviy  yordam  sifatida 
olingan  mablag‘larni qaytarish bo‘yicha qarzlar summasi. 
•
 Olingan  uzoq  va qisqa muddatli kreditlar  - bu mos ravishda 1 yildan ko‘p va 1 
yilgacha  muddatga  banklardan  kredit  shartnomalari  asosida  olingan    kredit  resurslarini 
qaytarish bo‘yicha qarzlar summasi. 
•
 Ta’minotchilarga  to‘lanadigan  schetlar  –  bu  olingan  tovar-moddiy  boyliklar 
uchun ta’minochilarga o‘tqazilmay qolingan qarz summasi. 
•
 Haridorlardan  olingan  avanslar    -  bu  haridorlardan    tovar-moddiy  boyliklarni 
sotib olish uchun oldindan kelib tushgan pullar bo‘yicha qarz summasi. 
•
 Muddati kechiktirilgan  uzoq va qisqa muddatli qarzlar – bu soliqlar va boshqa 
to‘lovlar  bo‘yicha  muddati  mos  ravishda  1  yildan  ko‘p  va  1  yilgacha  bo‘lgan  davrga 
uzaytirilgan  qarz summasi. 
•
 Byudjet  oldidagi  qarzlar  –  bu  hisobot  davrida  hisoblangan,  lekinda  byudjetga 
o‘tqazib berilmagan soliq va to‘lovlar bo‘yicha qarz summasi. 
•
 Ijtimoiy sug‘urta bo‘yicha qarzlar – bu ijtimoiy sug‘urta bo‘yicha hisobot davrida 
hisoblangan, lekinda  tegishli sug‘urta organlariga o‘tqazib berilmagan qarz summasi.  
•
 Ish xaqi bo‘yicha qarzlar – bu korxonaning xodimlariga hisoblangan va vaqtincha 
saqlanayotgan ish haqlarini to‘lanmay qolingan qismi.  
•
 Ta’sischilar oldidagi qarzlar – bu ta’sischilarga hisoblangan, lekinda to‘lanmagan 
dividendlar  bo‘yicha  korxonaning  qarzi,  shuningdek    ta’sischilar  safidan  chiqib  ketgan 
shaxslarning ustav kapitalidagi hissasini qaytarilmagan  qismi. 
•
 Boshqa  kreditorlar  oldidagi  qarzlar  –  bu  turli  xizmatlar,  foizlar,  kamomadlar, 
da’volar va boshqa to‘lovlar bo‘yicha korxonaning boshqa yuridik va jismoniy  shaxslar 
olidagi qarzi.  
Buxgalteriya  hisobi  axborot  berish  na  nazorat  qilish  vositasi  sifatida  korxona 
aktivlarining  tashkil  topish  manbalari  bo‘yicha    ma’lumotlarni  jamlaydi,  ular  asosida  
korxonaning    moliyaviy    quvvati    ko‘rsatkichlari  taxlil  etiladi.  Buxgalteriya  hisobi 
ma’lumotlari  asosida  korxonaning  xususiy  kapitali,  qarzlari  to‘g‘risidagi    ma’lumotlar  
axborot foydalanuvchilariga yetqaziladi.