3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf


Pul oqimlari to‘g‘risida hisobotni tuzish



Download 1,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet392/492
Sana30.01.2021
Hajmi1,11 Mb.
#57868
1   ...   388   389   390   391   392   393   394   395   ...   492
Bog'liq
buxgalteriya hisobi va audit

13.4.Pul oqimlari to‘g‘risida hisobotni tuzish 
 
Pul oqimlari to‘g‘risida hisobotning  (4-son shakl) asosiy maqsadi bo‘lib korxonada 
hisobot  davrida  yuz  bergan  pul  oqimlari  (kirim  va  chiqim),  shuningdek  pul 
mablag‘larining  davr  boshi  va  oxiridagi  holati    to‘g‘risida  yig‘ma  ma’lumotlarni  aks 
ettirish hisoblanadi.  Hisobot  to‘rtta ustunchadan iborot bo‘lib, uning 1 va 2- ustunlarida 
hisobotning  ko‘rsatkichlari  va  ularga  birkitilgan  satrlarning  raqamlari  ko‘rsatiladi.  
Hisobotning  3  va  4-  ustunlarida  mos  ravishda  pul  mablag‘larining  kirimi  va  chiqimiga 
doir ma’lumotlar aks ettiriladi. 
Pul  oqimlari  to‘g‘risida  hisobot  ikki  bo‘limdan  iborot  bo‘lib,  uning  birinchi 
bo‘limida  milliy  valyutadagi  pul  mablag‘larining  holati  va  harakati,  ikkinchi  bo‘limida 
esa chet el valyutasidagi pul mablag‘larining holati va harakati O‘zbekiston respublikasi 
Markaziy bankining kursi bo‘yicha milliy valyutada aks ettiriladi.  
Hisobotda  pul  oqimlarini    aks  ettiruvchi  ko‘rsatkichlar    korxonaning  pul  oqimlari 
to‘g‘risidagi  ma’lumotlarni  bevosita  faoliyat  turlari  bo‘yicha  guruhlashga  yo‘naltirilgan. 
9-son  BHMS  “  Pul  oqimlari  to‘g‘risida  hisobot”ga  muvofiq  korxonalarning  pul 
oqimlarini asosan quyidagi faoliyat turlari bo‘yicha guruhlash ko‘zda tutilgan: 

 Asosiy  (operatsion  )  faoliyat  bo‘yicha  –ushbu  guruhda  mahsulot,  tovar,  ish  va 
xizmatlarni sotishdan olingan tushumlar, tovar-moddiy boyliklar, ish va xizmatlar uchun 
ta’minotchi va pudratchilarga to‘langan to‘lovlar, xodimlar  nomidan to‘langan daromad 
solig‘i  va  boshqa    to‘lovlar,  ijtimoiy  sug‘urta  bo‘yicha  to‘lovlar  va  boshqa  asosiy 
faoliyatga  doir  to‘langan  pul  mablag‘lari  mos  ravishda  kirim  va  chiqim  ustunchalarida 
(010-050  satrlar)  aks  ettiriladi.  Chet  el  valyutasidagi  asosiy  faoliyatga  doir  pul 
mablag‘larining 
kirim 
va 
chiqimi 
ma’lumotnomaning 
261,262,264,271,273- 
ustunchalarida ko‘rsatiladi. 

 Investitsiya  faoliyati  bo‘yicha  –ushbu  guruhda  asosiy  vositalar  va  nomoddiy 
aktivlar,  shuningdek uzoq va qisqa muddatli investitsiyalarni sotib olish va sotishga doir  
pul oqimlari mos ravishda kirim va chiqim ustunchalarida (060-100 satrlar) ko‘rsatiladi.  

 Moliyaviy    faoliyat  bo‘yicha  –  ushbu  guruhda  olingan  va  to‘langan  foizlar, 
olingan  va  to‘langan  dividendlar,  aksiyalarni  va  boshqa  qimmatli  qog‘ozlarni  sotishdan 
olingan tushumlar, xususiy aksiyalarni sotib olishga sarflangan pul mablag‘lari, uzoq va 
qisqa muddatli kreditlar va kreditlar bo‘yicha pul tushumlari va to‘lovlari, uzoq muddatli 
ijara  (moliyaviy  lizing)  bo‘yicha  pul  tushumlari  va  to‘lovlari,  moliyaviy  faoliyatning 
boshqa  pul  tushumlari  va  to‘lovlari  mos  ravishda  kirim  va  chiqim  ustunchalarida  (110-
180  satrlar)  ko‘rsatiladi.  Chet  el  valyutasidagi  moliyaviy  faoliyatga  doir  pul 
mablag‘larining  kirim  va  chiqimi  ma’lumotnomaning  263,  272-  ustunchalarida 
ko‘rsatiladi. 
Hisobotda    daromad  (foyda)  va  boshqa  soliq  to‘lovlari  alohida  guruhda  (190-210 
satrlar) ko‘rsatiladi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com


 
221 
Har bir guruhdan keyin hisobotning alohida satrlarida faoliyat turi bo‘yicha  sof pul 
kirimi/chiqimi  ko‘rsatiladi.  Bu  korxonada  har  bir  faoliyat  bo‘yicha  hisobot  davrida   
ko‘proq kirimga yoki chiqimga erishganlikni  aniqlashga imkon beradi. 
Hisobotning  alohida  satrida  (220-satr)  korxonaning    moliyaviy  –xo‘jalik 
faoliyatining  jami  sof  pul  kirim/chiqimi  barcha  faoliyat  turlari  bo‘yicha  birgalikda 
ko‘rsatiladi.  Buning  uchun      barcha  faoliyat  turlari  bo‘yicha  pul  tushumlarining  va 
to‘lovlarining guruhlangan summalarining  ( 050,100, 
180,210- satrlar)   farqi ( +,- ) mos ravishda kirim yoki chiqim  ustunida aks ettiriladi. 
Hisobotning oxirgi ikkita satrida (230 va 240-satrlar) mos ravishda hisobot davrning 
boshi va oxirida  mavjud pul mablag‘larining qoldiq summalari ko‘rsatiladi. Bunda 240-
satrda  ko‘rsatilgan  pul  mablag‘larining  oxirgi  qoldig‘i  230-satrda  ko‘rsatilgan  pul 
mablag‘larining  bosh  qoldig‘i  va  220-  satrda  ko‘rsatilgan  hisobot  davrdagi  pul 
mablag‘larining sof kirim/chiqim summalarining yig‘indisi yoki ayirmasiga teng bo‘lishi 
lozim. 
Pul  oqimlari  to‘g‘risida  hisobot  korxonaning  pul  mablag‘lari  hisobi  uchun 
mo‘ljallangan  schyotlar  (  5000,5100,5200,5500,5600,5700  )  ning    mos  ravishdagi  bosh 
qoldiq,  oxirgi  qoldiq,  debet  va  kredit  oborot  summalarini  korrespondensiyalangan 
schyotlarning  yozuvlari asosida tuziladi.    
9-son BHMS “ Pul oqimlari to‘g‘risida hisobot”ga muvofiq (15-band ) pul oqimlari 
to‘g‘risidagi  hisobotning  faoliyat  turlari  bo‘yicha  kirim  va  chiqimini  aks  ettirishda    ikki 
usuldan,  ya’ni  bevosita  (to‘g‘ri  )  usuldan  va  bilvosita  (egri  )  usuldan  foydalanish 
mumkin. Bu ikkala usul ham  pul mablag‘larining qoldig‘i, kirim va chiqimi bo‘yicha bir 
xil  natijalarni  beradi,  lekinda  ularda  pul  oqimlarini  hisoblashda  turli  ko‘rsatkichlar  asos 
qilib  olinadi.  Bu    faqatgina  asosiy  (operatsion)  faoliyat  bo‘yicha  pul  oqimlarini 
hisoblashga  taallluqlidir.  Investitsion  va  moliyaviy  faoliyat  bo‘yicha  pul  oqimlari 
to‘g‘risidagi  ma’lumotlar  to‘g‘ridan  to‘g‘ri  pul  mablag‘lari  hisobi  uchun  mo‘ljallangan 
schyotlarning (5000,5100,5200,5500,5600,5700)  registrlaridan olinadi. 
Asosiy faoliyat bo‘yicha pul oqimlarini  bevosita (to‘g‘ri) va bilvosita (egri ) usullar  
asosida hisoblashning xususiyatlariga quyidagilar kiradi. 

Download 1,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   388   389   390   391   392   393   394   395   ...   492




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish