3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

1-jadval 
A va V tovarlarning muqobil to‘plamlari 
Tovarlarning muqobil 
to‘plamlari 
A tovar miqdori 
V tovar miqdori 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
20 
10 
40 
30 
10 
10 
30 
50 
20 
40 
20 
40 
Bu jadval ma’lumotlarini vertikal va gorizontal chiziqlarga ko‘chiramiz (1-
chizma).
V 
50
•
2 
40
•
6
•
4
30
•
1
20
•
5
•
3 
10 
0 10 20 30 40 A
2-chizma. A va V tovarlar muqobil to‘plamlarining o‘qlarda 
joylashuvi 
 
Hosil bo‘lgan tasvirdan quyidagi xulosalarni chiqaramiz: 
1) 1-to‘plam (20;30) 5-to‘plam(10;20)ga qaraganda afzalroq (3-farazga 
binoan); 
2)
4-to‘plam (30;40) esa 1-to‘plamga qaraganda afzal; 
3)
mazkur to‘plamlarning ba’zi birlarini (masalan 1-, 4-, 5-to‘plamlarni) 
tasvirdagi egallagan maydoniga qarab (ya’ni, har ikkala tovarning miqdori bir 
xilda ko‘pligiga qarab) osongina taqqoslash mumkin bo‘lsa, boshqa birlari 
to‘g‘risida bunday to‘liq axborot yo‘qligi tufayli (masalan, 1-to‘plamni 2- va 3-
to‘plamlar bilan) taqqoslab bo‘lmaydi. 
Bunday qo‘shimcha axborotni 1-, 2- va 3-nuqtalardan o‘tuvchi befarqlik 
egri chizig‘i beradi. Bu egri chiziq tovarlarning ushbu uchala to‘plami 
iste’molchi uchun befarqligini anglatadi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

67 
Befarqlik egri chizig‘i pasayib boruvchi ko‘rinishda bo‘ladi. Befarqlik egri 
chizig‘ining pasayib borishi shu bilan izohlanadiki, har ikkala tovar ham 
iste’molchi uchun foydali hisoblanadi. Shunga ko‘ra, 2-to‘plamdan 1-to‘plam 
tomon harakat qilib, iste’molchi A tovarni ko‘proq xarid qiladi va foydalilik 
miqdorini oshiradi. Biroq, ayni paytda xuddi shuncha miqdordagi foydalilikka 
ega bo‘lgan V tovardan voz kechadi. Qisqasi, A tovar qanchalik ko‘p bo‘lsa, V 
tovar shunchalik oz bo‘ladi, chunki A va V tovarlar o‘rtasida teskari aloqa 
mavjud. O‘zgaruvchilari o‘rtasida teskari aloqa mavjud bo‘lgan har qanday egri 
chiziq esa pasayib boruvchi ko‘rinishda bo‘ladi. 
Agar iste’molchining A va V tovarlarning barcha to‘plamlari bo‘yicha afzal 
ko‘rishlarini egri chiziqlar orqali tasvirlansa, befarqlik kartasi hosil bo‘ladi. Har 
bir befarqlik egri chizig‘i kishi har biriga bir xilda qaraydigan tovarlar 
to‘plamini ifodalaydi. 3-chizmada befarqlik kartasining bir qismini aks 
ettiruvchi uchta befarqlik egri chizig‘i tasvirlangan. I
3
befarqlik egri chizig‘i 
ehtiyojlarni qondirilishining eng yuqori darajasini aks ettiradi. 
V 
•
S 
•
V
•
A I
3 
I
2
I
1 
A