3-mavzu: talab va taklif. Bozor muvozanati testlar

Narx	Talab	Taklif	Tanqislik	Ortiqchalik	Sotish hajmi
Daromad
40			80			800
	80				30
		50	5			5000
120				30	40

2. Quyidagi jadvalda d1, d2, d3- individual 1-chi, 2-chi, 3-xaridorning talabi berilgan. Bozor talabi shkalasini yarating.

P	Qd1	Qd2	Qd3
7.5	0	0	0
7	0	3	1
6.5	5	7	2
6	8	11	3
5.5	11	15	5
5	14	19	8
4.5	17	23	13
4	20	27	21
3.5	23	31	34
3	26	35	55

3. X mahsulotga ikkita iste’molchi tomonidan talab ko’rsatilgan. Birinchi iste’molchining talab funksiyasi Q(1) = 80- 2Р, ikkinchi iste’molchining talab funksiyasi Q(2) = 240- 3Р gat eng. Aniqlang:

a) X mahsulotiga bozor talabining funksiyasini;

b) Narx 30 so’m ga teng bo’lganda bozor talabi nimaga teng bo’ladi?

c) bozor talabi 50 ga teng bo’lsa bozorda narx nechi so’mni tashkil etadi?

4. Maksimal talab hajmi 5000 birlikga teng. Tovar narxi 1000 so’m
bo‘lganda, talab nolga teng. Chiziqli talab funksiyasi aniqlansin.
5. Tovar bozorida individual talab uch xil ko’rinishga ega va ular quyidagicha: Q(1) = 35-7P, Q(2) = 50 - 5P va Q(3) = 6 - 2P. Aniqlang:

a) bozor talabi funktsiyasini

b) Narx 8, 4 , 2 ga teng bo’lganda bozordagi talab miqdorini

6. Mahsulot bozorida hamma ishlab chiqaruvchilar uchun bir xil individual taklif funksiyasi mavjud bo’lib u Qs =-2 + 3Р ko’rinishga ega. Agar ishlab chiqaruvchilar soni 2, 5 va 10 ta bo’lsa bozor taklifining analitik va grafik funksiyasini aniqlang.

7. 
   Muqumiy nomidagi teatrda spektakl chiptasiga bo’lgan talab P = 5220 - 0.05671*Q ko‘rinishida. Bu erda, P-chipta narxi so‘mda, Q-chiptalar soni. Kassada chipta necha so‘mdan sotilsa pul tushumi maksimal bo’ladi?
   

7. 
   Talab funksiyasi Qd= P2- 70P + 400 , taklif funksiyasi esa Qs = 30P -600 ga teng bo‘lsin.
   

A) Bozorning muvozanat parametrlari aniqlansin.

B) Talab va taklif funksiyalarini grafikda aks ettiring.

7. 
   Tovar bozorida uchta ishlab chiqaruvchining individual taklif funktsiyalari mos ravishda quyidagi ko’rinishga ega:
   

Qs1 =-10 + 4Р, Qs2 =-15 + 2Р va Qs3 = 2,5 + 2,5Р.

a) bozor taklif funktsiyasi;

B) Narxlar. 2,5, 8 ga teng bo’lganda taklif miqdorini

7. 
   Tovar bozorida talabi va taklifning funktsiyalari Qd = 11-P va Q8 = -4 + 2P tenglamalari bilan berilgan.
   

1. 
   muvozanat narxi va muvozanat miqdori qiymatlari;
   
2. 
   Narx 4 ga teng bo’lganda bozorda ortiqcha (defitsit) miqdorni
   
3. 
   ushbu bozorda narx 3 ga teng bo’lganda sotish hajmini
   

7. 
   Biror tovarga bo’lgan talab va taklif funksiyalari kuyidagicha
   berilgan: QD=200-2P Qs=100+3P Jahon bozorida ushbu tovar narxi 20 dollar.
   

Aniqlansin:
A) Davlatga import qilinadigan tovar miqdori.

B) Davlat har bir ishlab chiqarilgan tovar uchun 10 dollar subsidiya belgiladi. Bu holda import hajmi qanday o‘zgaradi?

B) Davlat importni to’xtatish bilan birga 20 dona mahsulotni eksport qilish uchun har bir tovar uchun qancha subsidiya berishi kerak?

12. Biror tovarga talab funksiyasi Qd= 1200-5P taklif funksiyasi esa

Qs = -300+2.5P ko‘rinishida berilgan. Ishlab chiqaruvchilar har bir ishlab
chiqarilgan tovar uchun davlatdan 50 sum subsidiya olishadi.
Aniqlansin: iste’molchi va ishlab chiqaruvchi yutuqlari subsidiya
berilgandan keyin qanday o‘zgaradi va nechaga teng bo’ladi?

13. Talab funksiyasi QD= R2-40R+600, taklif funksiyasi esa QS=60P-P2

bozordagi tebranishlar sababli talab hajmi 10% ga kamaydi.

a) YAngi muvozanat hajm oldingisidan necha foizga kamroq?

b) Talab va taklif funksiyalari grafikda tasvirlansin.

c) Yangi daromad qanchani tashkil etadi?

14. Quyidagi grafiklar ikkita iste'molchi D1 va D2 uchun individual talab egri chiziqlarini ko'rsatadi. Quyidagilar ko’rsatilgan bo’lsa bozorning umumiy egri chizig'ini aniqlang.

+ =

+ =

+ =

15. Muayyan tovarga 3 ta iste’molchining individual talab funksiyasi ma’lum. QA = 15- Р; QB = 20- 4Р; Qc = 12- 0,5Р. Bozor talab funktsiyasini analitik va grafik shaklda tuzing. Agar daromadning pasayishiga javoban, birinchi xaridorning talabi 20% ga, ikkinchisiniki - 40% ga, va uchinchisisiniki 10 foizga kamaysa individual va bozor egri chiziqlari qanday o'zgaradi?

16. Bolalar ovqatiga bo’lgan talab funktsiyasi Qd = 150-P, bu erda Qd - talab miqdori, P - narx. Bolalar ovqatining taklif funksiyasi Qs = 30 + 3P bilan ifodalanadi, bu erda Qs taklif miqdori. Bozor tanqisligi 24 dan oshmasligi uchun hukumat narxni qaysi darajada o’rnatishi kerak?
17. Bozorda shokolad botonchik xaridorlarning uchta guruhi tomonidan sotib olinadi. 1-guruhning talabi P (l) = 5 - 0,25Q funktsiyasi bilan, 2-guruhning funktsiyasi P (2) = 10 - 0,5Q, va 3-funktsiya P (3) = 8-0.5Q funksiyasi bilan ifodalanadi. Botonchiklarning bozor taklifi Qs = 4P funktsiyasi bilan ifodalangan. Hukumat ishlab chiqaruvchiga har bir mahsulot uchun t=4 miqdorida soliq belgiladi. Sotilgan botonchiklarning soni qanday va qanchaga o’zgargan?

18. 
    X tovar taklifi quyidagi funktsiya bilan ifodalangan: Qs = 4P - 10,Bu erda P - ishlab chiqaruvchi X tovarni sotadigan narx. Hukumat X tovarni ishlab chiqarishni subsidiyalashga qaror qildi. Subsidiya to'g'ridan-to'g'ri ishlab chiqaruvchilarga to'lanadi va 2 so’mni tashkil qiladi. Taklif chizig’i subsidiyadan keyin qanday o’zgaradi?
    
19. 
    Mandarin bozorida talab va taklif funksiyalari quyidagicha
    Q d=4000+2R-3P Qs=-1000+2P. Bu yerda: R - iste’molchi daromadi
    Iste’molchi daromadi 10000 sum va 15000 so‘m bo‘lganda bozorning
    muvozanat parametlari qanday o‘zgaradi?
    
20. 
    Faraz qilaylik X tovar uchun talab va taklif funksiyalari berilgan:
    Qd=2000-3P va QS=200+2P. Davlat har birlik sotiladigan tovar uchun 60 so‘m soliq belgiladi.
    

1. 
   Muvozanat narx va muvozanat mahsulot miqdori qanday o‘zgaradi?
   
2. 
   Ushbu soliq stavkasi davlatga qancha daromad keltiradi
   
3. 
   Iste’molchilar va ishlab chiqaruvchilar qanchadan soliq to’laydi?
   

21. 
    SHakar bozori muvozanat holatga yaqin holatda. Muvozanat narx 1300
    so‘m. Mahsulot hajmi 10 000 kg. 1 kg. shakar narxi 1200 so‘m bulsa, talab ortib 12000 kg., taklif 9000 kg. tashkil kildi.
    

1. 
   Shakarga bo’lgan talab va taklif funksiyalari aniqlansin.
   
2. 
   Davlat 1 kg shakar narxini 1250 so‘m qilib belgiladi. Davlatning narx siyosati qanday oqibatlarga olib keladi?
   

22. 
    Faraz qilaylik talab va taklif funksiyalari berilgan:
    Qd=25000-12P va QS=3000+10P. Davlat har birlik sotiladigan tovar uchun 100 so‘m soliq belgiladi. Malum muddat o‘tib davlat iste’molchilarni qo‘llab-quvvatlash uchun soliqni bekor qilib 150 so‘m dotatsiya belgiladi. Davlatning ushbu qarori oqibatida ishlab chiqaruvchilarning daromadi qanchaga o‘zgardi?
    

23. 
    Talab funksiyasi Qd=20 000-25P Aniqlansin:
    

a) Maksimal daromad hajmi.

b) Maksimal daromad olishni taminlay oladigan narx.

24. 
    Uchta haridor bir xil markadagi televizordan bittadan sotib
    olmoqchi. Birinchi haridor televizorni sotib oladi agar uning narxi 200
    ming so‘mdan oshmasa, ikkinchi haridor esa 300 ming so‘mdan oshmasa, uchinchisi esa 400 ming so‘mdan ko‘p bo‘lmagan narxda sotib olishga tayyor. Haridor talabi shkalasini tuzing.
    

25. 
    Apelsinga talab funksiyasi quyidagicha: Q(A)=8000-2Pa+Pm
    Mandaringa bo‘lgan talab funksiyasi esa: Qd(M)=8000-2Pm+Pa Apelsinga taklif funksiyasi: Qs(A)=-4000+Pa Mandarin taklifi funksiyasi esa:
    Qs(M)=-4000+Pm Bu erda Pa- apelsin narxi, Pm-mandarin narxi.
    A) Har ikkala bozorning muvozanat parametrlari topilsin.
    B) Agar mandarinning har kg uchun 1600 so‘mdan solik belgilansa
    bozorning muvozanat parametrlari qanday o‘zgaradi?
    

26. 
    Bozordagi taklif funksiyasi A tovar uchun