3-mavzu. Sulton Jo`ra – o`smirlar kuychisi, Zafar Diyor – kichkintoylar shoiri

BOLALAR FOLKLORI HAQIDA MA’LUMOT

Reja:

• 1. Bolalar folklori haqida ma’lumot.
• 2. Bolalar shaxsi rivojlanishida folklorning ahamiyati.
• 3. O`zbek folklori janrlari.
• 4. Bolalar folkloridan namunalar.
• 5. Xulosa.

Bolalar folklori –og`zaki ijod namunalari. Odatda bolalar yoki ular uchun kattalar tomonidan yaratiladi. Folklor janrining tarkibiy qismi. O`zbek Bolalar folklori alla, ertak, ermaklar, tez aytish, topishmoq, bolalar o`yin qo`shiqlari, erkalama, masharalama va boshqalarni o`z ichiga oladi. Bolalar folklori bolaning tinglashiga, aytib yurishiga, o`yiniga, qo`shig`iga moslangan bo`ladi.

BOLALAR FOLKLORI

• Bolalar folklori –og`zaki ijod namunalari. Odatda bolalar yoki ular uchun kattalar tomonidan yaratiladi. Folklor janrining tarkibiy qismi. O`zbek Bolalar folklori alla, ertak, ermaklar, tez aytish, topishmoq, bolalar o`yin qo`shiqlari, erkalama, masharalama va boshqalarni o`z ichiga oladi. Bolalar folklori bolaning tinglashiga, aytib yurishiga, o`yiniga, qo`shig`iga moslangan bo`ladi.

• O`zbekistonda Bolalar folklori namunalari to`plam holida 1932-yildan nashr etila boshlandi. Kattalar tomonidan yaratilgan alla, ovutmachoq va erkalamalar onalar mehr-muhabbati bilan yo`g`rilgan bo`lib, ularda go`dakning istiqboliga oid orzu-umidlari, bola yashayotgan muhit o`z ifodasi topgan.

• Bolani belash, o`tqazish, atak-chechak yurgizish, sakratish, o`ynatish va ovutishlarda ‘’Toy-toy ‘’, ‘’Bordi-bordi ‘’ va boshqa ovutmachoqlar aytiladi. Bolalar qo`shiqlarining ko`plari yil fasllari bilan bog`liq.

Bolalar shaxsining rivojlanishida folklorning ahamiyati

• Bolalar shaxsining rivojlanishida folklorning ahamiyati.
• 1. Folklor xalqning ma’naviy madaniyati o`tmishidagi va hozirgi davrdagi bilimlarni chuqurlashtirishga yordam beradi. Folklor o`z xalqining hayoti, urf-odatlari bilan tanishtiradi.

• 2. Xalq og`zaki ijodi yordamida xalq madaniyatida mustahkamlangan axloqiy va xulqiy madaniy me’yor va qadriyatlarni o`zlashtirish amalga oshiriladi.

• 3. Folklor yordamida o`z etnik guruhining madaniyatiga hurmat va boshqa etnik madaniyatlarga nisbatan bag`rikenglik munosabatini rivojlantirish mumkin.

• 4. Folklor estetik didning rivojlanishiga hissa qo`shadi. Bola xalq fikrining go`zalligini his qiladi, u odamlar bilan muloqotga muhtoj.

O`ZBEK FOLKLORI JANRLARI

• Folklorshunosh B. Sarimsoqovning ko`rsatishicha, o`zbek folklori janrlari tarkibini quyidagicha tasnif qilish mumkin:

1. EPOS: afsona, naql, rivoyat, ertak, doston, terma, tarixiy qo`shiq, latifa, lof.

• 1. EPOS: afsona, naql, rivoyat, ertak, doston, terma, tarixiy qo`shiq, latifa, lof.
• 2. LIRIKA: marosim, mehnat, sevgi va muhabbat qo`shiqlari, laparlar.
• 3. DRAMA: og`zaki drama, kulgi-hikoya, qo`g`irchoqbozlik, askiya.
• 4. MAXSUS TUR: olqish, qarg`ish, so`kish, maqol, matal, topishmoq va boshqa turdagi yumuq iboralar.

BOLALAR FOLKLORIDAN NAMUNALAR

• BOLALAR FOLKLORIDAN NAMUNALAR
• 1. Alla aytib uxlataman,
• Alla, qo`zim alla.
• Qanday seni yupataman,
• Alla, qo`zim alla.
• Kichkinasan, lolasan,
• Alla, bolam alla.
• Qachon kata bo`lasan,
• Alla, bolam alla.
• Alla, alla orastasan
• Alla, qo`zim alla.
• Gunohi yo`q norastasan
• Alla, bolam alla.

Hoy-hoyasi border shuning,

• Hoy-hoyasi border shuning,
• Zap doyasi border shuning.
• Mard otasi border shuning,
• Bek buvasi border suning,
• Jon buvisi border shuning,
• Zo`r akasi bordir shuning,
• Uzoq-uzoq joylarda,
• Baxshidasi border shuning

XULOSA

XULOSA

Mustaqil O`zbekistonimiz oldida juda ko`p masalalar bilan bir qatorda ham jismoniy, ham aqliy jihatdan chiniqqan, ma’naviy yetuk, hayotning turli sohalarida faollik bilan ish olib borishga qodir o`qimishli kishilarni voyaga yetkazishdek buyuk ishlar turadi. O`z navbatida, bunday ulkan vazifalar bolalar adabiyoti ya’ni bolalar folklori oldiga ham yuksak talablar qo`yadi.

E’tiboringiz uchun rahmat!

E’tiboringiz uchun rahmat!