3-мавзу статистик маълумотларни жадвал ва графикларда тасвирлаш

Миқдорий маълумотларни график усулида тасвирлаш усуллари бўйича хулоса

Download 0,68 Mb.

bet	9/13
Sana	23.03.2022
Hajmi	0,68 Mb.
	#506533

1 ... 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Bog'liq
3-мавзу

Миқдорий маълумотларни график усулида тасвирлаш усуллари бўйича хулоса

Нуқтали график: Маълумотлар қаторидаги ҳар бир сонли кўрсаткичнинг қиймати горизонтал шкаладаги нуқталар орқали акс эттирилади. Маълумотлар қийматлари такрорланганда нуқталар вертикал тарзда бири иккинчисининг устига жойлашади.
Банд ва баргграфиги: сонли ўзгарувчининг қиймати “банд” ва “барг” ларга ажратилади. Мумкин бўлган бандлар тартиб билан бир устунда жойлаштирилади. Маълумотлар қаторидаги ҳар бир сонли кўрсаткич учун барг унга мос келувчи банд қаторига жойлаштирилади. Бир хил банд қийматига эга кузатувлар горизонтал тарзда ўсиб бориш тартибида жойлаштирилади.
Гистограмма: Сонли ўзгарувчининг бўлиши мумкин бўлган қиймати ҳар бири бир хил кенгликка эга гуруҳ интервалларига ажратилади. Ушбу интерваллар горизонтал ўқнинг шкаласини шакллантиради. Ҳар бир гуруҳ интервалидаги кузатувларнинг частотаси ёки нисбий частотаси аниқланади. Ҳар бир интервал бўйича гуруҳ частотаси ёки гуруҳ нисбий частотасига тенг бўлган баландликдаги вертикал устун жойлаштирилади

Ўзаро болиқликларни графикда акс эттириш^*

Шундай фикр мавжудки, яъни жиноят даражаси ва ишсизлик даражаси кучли болиқликка эга. Бошқа бир оммабоп сўзлардан бири, чекиш ва ўпка раки ўзаро болиқ. Баъзи инсонлар ишонишадики, Доу-жонс Саноат индекси ва модадаги юбкаларнинг узунлиги ҳам бир бири билан болиқ. Болиқлик, боланган сўзлари иккита ўзгарувчи – юқорида қайд этилган мисолда эса, иккита сонли ўзгарувчи орасидаги болиқликни назарда тутади.
Иккита миқдорий ўзгарувчилар орасидаги ўзаро болиқлик деб аталувчи болиқликни тасвирлашнинг бир йўли – бу сочилган нуқтали графикни чизишдир. Сочилган нуқтали график – бу икки ўлчамли график бўлиб, ўзгарувчилар бирининг қиймати вертикал ўқ бўйича, бошқаси эса горизонтал ўқ бўйича жойлашади. Масалан, 12-расмда 26 та корхона ва омборхоналар танлама тўплами учун бинодаги механик иш (иситиш, ҳаво айланиши) қийматининг (1) хона ҳажмига (2) нисбатини ифодаловчи график сочилган нуқтали график ҳисобланади. Эътибор берсангиз, сочилган нуқтали график хона ҳажмининг ортиши билан механик қиймат ортишининг умумий тенденциясини кўрсатади.
Бир ўзгарувчининг ортиши иккинчи ўзгарувчининг ортишига олиб келса, биз бу икки ўзгарувчини “тўри боланган” ёки “тўри коореляцион боланишга эга” деб айтамиз^*. 3.12.-расм механик қиймат ва хона ҳажми ўзаро тўри корреляцион болагишга эга эканлигини назарда тутади. Ҳудди шунга ўхшаш, агар бир ўзгарувчининг ортиши билан бошқаси камайса, у ҳолда биз ушбу ўзгарувчилар “тескари коореляцион боланишга эга” деб айтамиз. 2.36-расм тўри боланишни (3.13а-расм), тескари боланишни (3.13б-расм), ҳамда икки ўзгарувчи болиқликка эга бўлмаган ҳолатларни (3.13c-расм) тасвирловчи гипотетик тарқалувчи расмларни акс эттиради.

Download 0,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: