3-mavzu: ontologiya, gnoseologiya va ong falsafasi vaqt-2 soat Reja

O’z-o’zidan tashkillashuv – materiya atributlaridan yana biri bo’lib, materiyaning yashash usuli, bitmas-tuganmaslik manbayidir…

III.Falsafada inson muammosi bosh muammo ekaniga shubha yo’q. Zeroki falsafa fanining bahs mavzusi o’zagini dunyo va undagi inson o’rni, hayotning ma’nosi va mazmuni, odamning paydo bo’lishi, uning tabiat va jamiyatga munosabati va undagi rollari, kelajak avlodning taqdiri, jahon tsivilizatsiyasining istiqbollari bilan bog’liq masalalar tashqil qiladi. Odam sayyoramizdagi mavjud jonli organizmlarning gultojisi-tarixiy faoliyatning va madaniyatning subyekti-sohibidir.
Suqrotning "O’z-o’zingni angla" degan hikmatli iboradan ruhlanishi har bir davr uchun yangicha ma’no kasb etgan. Insonda butun olam va jamiyatning mohiyati mujassamlashgan. SHu sababga ko’ra ham buyuk faylasuf mutafakkirlarimiz odamni olamga (ular aytishicha, katta olamga) nisbat berib "kichik olam" deb o’rganganlar (G’ijduvoniy, Nasafiy, Navoiy, Bedil).
Insonning jismoniy tuzilishi barcha tirik mavjudotlardagi singari juda murakkab. SHuning uchun uni anatomiya, fiziologiya, biologiya, genetika singari qator fanlar o’rganadi. Lekin odam, boshqa tirik mavjudotlardan farqli o’larok faqat tabiiy emas, balki tarixiy, ijtimoiy mavjudot hamdir. Uning ijtimoiy sifatlari bilan tarix, iqtisod, germenevtika, evristika, estetika, axloq, psixologiya kabi fanlar shug’ullanadi.
Sanab o’tilgan va boshqa bir qator fanlar odamni turli tomondan o’rganadi va turli sifatlarini aniqlaydi. Odamni bir butunlik sifatida o’rganadigan fan antropologiya deyiladi.