3-мавзу. Олий мактаб дидактикаси. Дидактика ҳақида умумий тушунча. Ўқиш/ўқитиш моҳияти, структураси ва юритувчи кучлари

 
«
Дидактика
» тушунчаси 
 
Педагогик жараён
– педагоглар ва тарбияланувчиларнинг махсус 
ташкил қилинган ўзаро таъсири бўлиб, у ривожлантирувчи ва таълимий 
масалаларни ечишга йўналган. Бу таърифдан шу нарса кўринадики, 
педагоглар ва тарбияланув-чилар педагогик жараённинг субъектлари ва бош 
компонентларидир. Бундан ташқари педагогик жараённинг яна икки 
компоненти мавжуд. Улар: 
-
таълим мазмуни (тажриба, базавий маданият); 
-
педагогик воситалар: 
-
моддий (оғзаки, кўргазмали, техникавий электрон); 

---

-
бадиий ва бошқалар. 
Педагогик жараённинг тизимини ташкил қилувчи омил – унинг 
мақсадидир, бунда у ўқитиш ва тарбиялашнинг назарда тутиладиган идеал 
натижаси сифатида тушунилади. Педагогик тизим таълим мақсадига қараб 
тузилади ва унга тўлиғича бўйсунади. Таълим мақсади муайян – тарихий 
тавсифга эга. 
Замонавий шароитда ўқитиш ва тарбиялашнинг мақсади – 
шахснинг ҳар тарафлама ва барқарор ривожланиши учун шароитларни 
яратишдир
. 
Маълум мақсад билан ва ҳар хил воситалардан фойдаланиб мазмуний 
асосда педагоглар ва тарбияланувчиларнинг ўзаро таъсири – исталган 
педагогик тизимда кечадиган педагогик жараён моҳиятининг тавсифидир. 
Педагогик жараён маълум натижага эга бўлади, бу ерда натижа деганда 
қўйилган мақсадга эришганлик даражаси тушунилади. 
Педагогик масала педагогик жараённинг асосий бирлиги, унинг 
“ҳужайраси” бўлади, у педагогик жараённинг ҳамма муҳим белгиларига эга 
бўлиши керак. 
Қолган ҳамма масалалардан педагогик масаланинг асосий фарқи 
шундаки, унинг мақсади ва натижаси – ҳаракат қилувчи субъектнинг ўзининг 
ўзгаришида бўлади, у амалларни бажаришнинг маълум усулларини эгаллашда 
ифодаланади.