3-mavzu: moliyaviy tizim

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING FUQAROLIK KODEKSI. 40-modda
Xo'jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy munosabatlari tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish, daromadlar va xarajatlarni shakllantirish, mulkka egalik qilish, o'z zimmalariga olgan majburiyatlarini bajarish shakllariga bog'liq ravishda o'ziga xos bo'lgan xususiyatlarga egadir. Bir vaqtning o'zida, tijorat korxonalari va tashkilotlari moliyasi muhim ahamiyat kasb etib, aynan shu yerda moliyaviy resurslaming asosiy qismi shakllantiriladi. Mamlakatning umumiy moliyaviy holati ana shu korxonalar moliyasidagi ahvol bilan belgilanadi.
Nodavlat notijorat tashkiloti — jismoniy va (yoki) yuridik shaxslar tomonidan ixtiyoriylik asosida tashkil etilgan, daromad (foyda) olishni o‘z faoliyatining asosiy maqsadi qilib olmagan hamda olingan daromadlarni (foydani) o‘z qatnashchilari (a’zolari) o‘rtasida taqsimlamaydigan o‘zini o‘zi boshqarish tashkilotidir.
Nodavlat notijorat tashkiloti jismoniy va yuridik shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini, boshqa demokratik qadriyatlarni himoya qilish, ijtimoiy, madaniy va ma’rifiy maqsadlarga erishish, ma’naviy va boshqa nomoddiy ehtiyojlarni qondirish, xayriya faoliyatini amalga oshirish uchun hamda boshqa ijtimoiy foydali maqsadlarda tuziladi.
* “NODAVLAT NOTIJORAT TASHKILOTLARI TO‘G‘RISIDA” O’ZQ 2-MODDA
Xo’jalik yurituvchi subyektlar moliyasi
TIJORAT KORXONALARI
NOTIJORAT TASHKILOTLARI
Asosiy maqsadi foyda olish
Asosiy maqsadi foyda olish emas
Aksiyadorlar uchun foyda olishga intiladi
Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish
Foydadan soliq to’laydi
Daromaddan soliq to’laydi
Foyda egalari orasida bo’linadi
Daromad biznesni kengaytirish va ish haqi to’lash uchun foydalaniladi
Mahsulot yoki xizmatni sotishdan daromad oladi
A’zolik badallari, muassislardan muntazam tushumlar, ixtiyoriy mulk, xayriyalar