3-mavzu. Mehnat jarayonlari va uning tashkil etish reja

3-MAVZU. MEHNAT JARAYONLARI VA UNING TASHKIL ETISH


REJA:

Mehnatni tashkil etishning mohiyati va xususiyatlari

Xodimlar faoliyatini tashkiliy jihatdan taminlashning mohiyati va mazmuni

Ijtimoiy mehnat munosabatlarini tashkil qilish.

Mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi

Ish o‘rinlarini tashkil etish, rejalashtirish va xizmat ko‘rsatish

Mehnat intizomi va uni rag‘batlantirish

Mehnat sharoitlari va ularga baho berish

CHet ellarda mehnat faoliyatini tashkil etish va O‘zbekistonda mehnatni tashkil etish nazariyalarining rivojlanishi

Metodik ko’rsatmalar.
MISOL. Mehnat taqsimoti.
Agar detalni ishlab chiqarish bo’yicha 5 ishlab chiqarish jarayonlarining davomiyligi 0,5; 1,5; 0,25; 0,75; 1,0 (min) bo’lsa, hamda soatiga 480ta detalь ishlab chiqarilayotgan bo’lsa ishlab chiqarish zanjiridagi ishchilar joylashuvini va ularning umumiy sonini aniqlang.
YECHISH. Davomiyligi bo’yicha eng minimal jarayonning mehnat sig’imi aniqlanadi: 4800,25=120 min. Ishlovchilarning zarur bo’lgan soni 2ta (120:60). Qolgan jarayonlar uchun ishlovchilar soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
CHi=ti / tmin
Bu yerda t-vaqt, CH- ishlovchilar soni.
SHunday qilib,birinchi jarayonda 4 kishi,(0,5/0,25 2), ikkinchisida-12ta (1,5/0,252), uchinchisida-2ta, to’rtinchisida-6ta (0,75/ 0,252) va beshinchisida-8ta ishchi (1,0 / 0,252). Jami-32 kishi.
Tekshirish. 480 ta detalning mehnat sarfi 1920 min (4804). 32 ta ishchi ham soatiga 1920 min ishlaydi (320), shunday ekan zanjirimiz to’xtovsiz ishlaydi.