3-mavzu: Kislota-asos titri. Usulning mohiyati. Reja

Oksredmetriya - oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari va oksred juftlarning potensiallarini tekshirishga asoslangan usul bo`lib, uning yordamida oksred juftlarning standart va real potensiallari, ular yordamida esa turli xil konstantalar hamda kinetik kattaliklar aniqlanadi. Bevosita potensiometrik usullar kimyoviy va elektr kimyoviy reaksiyada qatnashuvchi elektronlar soni, kimyoviy reaksiyalarning stexiometrik va aktivlik koeffitsientlari kabilarni aniqlash imkonini beradi. Bilvosita potensiometriya usuli qisqa tarzda potensiometrik titrlash deb yuritilsa-da, aslida titrlashning oxirgi nuqtasini potensiometrik aniqlash deb qaralmog`i lozim . Potensiometrik titrlash usullari kislota-asosli (protolitometrik), oksidlanish-qaytarilish (oksredmetrik), komplekslanish va cho`ktirish reaksiyalari asosida moddalarni aniqlash va tekshirish uchun keng qo`llaniladi. Shu negizda moddalarning konsentratsiyasigina emas, balki ularning turli xil konstantalarini ham aniqlash mumkin.
Atsidimetriya - Kislota miqdorini aniqlashda doimiy analizning neytrallanish reaksiyasiga asoslangan usul. Atsidimetriyada tarkibida karbonat ionlari boʻlmagan aniq konsentratsiyali ishqor eritmasi indikator qoʻshilgan kislota eritmasiga oz-ozdan quyiladi. Ekvivalent nuqtaga erishilgach, quyilgan ishqor hajmi oʻlchanadi. Ishqor eritmasi fenolftalein indikatori ishtirokida oksalat kislota bilan titrlanadi
Atsidimetriya - bu kislota kuchini aniqlash uchun ishlatiladigan maxsus tahlil usuli. Biz bu texnikani kislotali-asosli titrlashda asosiy yoki ishqoriy moddaning kontsentratsiyasini aniqlashimiz mumkin. Biroq, biz bu aniqlash uchun standart kislota eritmasidan foydalanishimiz kerak. Bu neytrallash reaktsiyasini o'z ichiga oladi. Reaksiya usullarining bu turi volumetrik tahlil jarayonlarida foydalidir.
Atsidimetriyada biz ishlatadigan standart kislota ma'lum konsentratsiyaga ega bo'lishi kerak; aks holda, biz bazaning kontsentratsiyasini aniqlay olmaymiz. Biz odatda kislota-asosli titrlash jarayonida ishlatadigan deyarli barcha kislotalar va asoslar rangsiz bo'lgani uchun, biz titrlashning oxirgi nuqtasini aniqlashga yordam beradigan indikatordan foydalanishimiz kerak.
Kislota-asosli titrlashni amalga oshirgandan so'ng, asos konsentratsiyasini aniqlash uchun quyidagi munosabatdan foydalanishimiz mumkin.
C₁ V₁ = C₂ V₂
Bu erda C₁ - standart kislotaning kontsentratsiyasi, V₁ - analit namunasi bilan reaksiyaga kirgan kislota hajmi, C₂ - bazaning noma'lum konsentratsiyasi (biz buni bilib olamiz), V₂ - analit namunasining hajmi (tayanch).
Alkalimetriya - bu asos yoki ishqoriy birikmaning mustahkamligini aniqlash uchun foydalanishimiz mumkin bo'lgan maxsus analitik usul. Agar biz reaktsiyani kislota-asosli titrlash jarayonida ishlatsak, bu texnikada biz asosiy yoki ishqoriy moddaning kontsentratsiyasini aniqlashimiz mumkin. Bu neytrallash reaktsiyasini o'z ichiga oladi.
Alkalimetriyada biz foydalanadigan standart asos ma'lum konsentratsiyaga ega bo'lishi kerak; agar bo'lmasa, biz kislota kontsentratsiyasini aniqlay olmaymiz. Biz odatda kislota-asosli titrlash jarayonida ishlatadigan deyarli barcha kislotalar va asoslar rangsiz bo'lgani uchun, biz titrlashning oxirgi nuqtasini aniqlashga yordam beradigan indikatordan foydalanishimiz kerak.