3-mavzu. Kasblar va ularning klassifikatsiyasi Reja

 

Kasbga oid konsultatsiyani o‘tkazish bosqichlari 

O‘quvchilarni professional qiziqishlari kasb ta’limi turi bilan mos kelsa (KX,K sharoitida) 

ularni  gruppalarga  ajratish  kerak.  mos  kelmasa,  u  vaqtda  ko‘shimchka  aniqlovchi  kasbga  oid 

konsultatsiya o‘tkaziladi 

 

                                                    

 

 

 

 

 

 

 

Kasb ta’limi turi va uni insonga talabi 

 

 

---

YAngi  o‘quv  yili  boshlanishida  o‘quvchilarni  kasb  ta’limi  turlari  bo‘yicha  taqsimlanishi 

yana  bir  marta tekshirish kerak. o‘quvchilarga /IX-sinf/  kasb ta’limi  o‘qitilishi  sharoitlari  bilan 

tanishtirish sexlarni, kombinat ustaxonalarini ko‘rsatish ishlab chiqarish ta’limi masterlari bilan 

uchrashuvlar  o‘tkazish  zarur.  Kasb  ta’limi  turini  o‘zgartirishni  istagan  o‘quvchi  kasbga  oid 

konsultatsiya  laboratoriya  xonasiga  ko‘shimcha  tekshirish  uchun  yo‘llanadi.  U

 

erda  ularni 

individual layoqatlari, qobiliyatlari va professional yo‘nalganligiga xar xil testlar, yakka tartibdagi 

suxbat yordamida o‘lchanadi.

 

Imkoniyatiga  qarab  xotirasi,  diqqatini,  reaksiya  tezligini  va  o‘quvchisini  boshqa  xil 

sifatlarini  (barmoqlari  sezgisini,  nerv  sistemasi  ko‘zg‘aluvchanligi  jarayonini,  ko‘zning 

yorug‘likka  sezgirligini,  ko‘zni  miltillashga  sezgirligi,  eshitish  sezgirligini  va  boshqalarda) 

o‘rganadigan, bir kator psixofiziologik metodikalardan foydalaniladi.

 

Kasbga  oid  konsultatsiya  ko‘rigida  aniqlangan  o‘quvchining  imkoniyatlari  kasb  ta’limi 

turlari shaxsga quyadigan talablar bilan solishtirib, o‘quvchini psixofiziologik imkoniyatlari yaqin 

keladigan kasb ta’limi maslaxat beriladi. (Kasbga oid aniqlovchi konsultatsiya).

 

O‘quvchini ijtimoiy foydali, unumli mexnatga ishtirok etishi, o‘z maxoratini sinab ko‘rish 

olingan bilimlarida tarbiyasining qay darajada ekanligini yaqqol ko‘rsatadi va kasb ta’limi turida 

olgan bilim, malaka va kunikmalarini ishlab chikarishda foydalaniladi. Kasbga oid shakllantirish 

konsultatsiya  “O‘quvchilarni  kasbga  oid  konsultatsiya  kartasi”da  ishlab  chiqarish  ustalari 

(masterlari), meditsina ko‘rigi va ota-onalar rozi-rozi emasligi xam qayd qilib  boriladi

1

.

 

“O‘quvchini kasbga oid kartasi”da qayd qilingan natijalar umumlashtirilib, analiz qilinadi 

va xulosaga asosan ongli kasb tanlashiga mos keluvchi konsultatsiya beriladi. 

 

                                                        

1

 

Myers, D. G. Psychology. Hope College. Holland, Michigan, 2010

 

 

№

 

Kasb tili

 

Kasb ta’limi turi

 

Insondan talab qiladi

 

1

 

Inson-

 

texnika

 

Tokar, frezerchi, slesar, yig‘uvchi-

slesar, elektromontajchi, tikuvchi- 

motorist

 

Ko‘z bilan chamalash, ko‘zatuvchanlik, 

fazoviy tafakko‘r, qo‘llar xarakati 

mosligi, texnikaviy zexni, idroki 

utkirligi, diqqatning tuplanganligi. 

 

 

2

 

Inson-

 

inson

 

Tabiiy xizmat ko‘rsatish (kichik 

xamshira) maktabgacha tarbiya 

muassasalari tarbiyachisi, savdo 

xizmati, ozik-ovkat maxsulotlari 

sotuvchisi, kandolatpaz, pazanda

 

Xushmuomalalik, yaxshi axloviy 

sifatlar, odamlar bilan tezda til topisha 

bilishlik, tartiblilik, mexrokibatlilik, 

odamlarga gamxo‘rlik, bolalarni 

sevishg bilan extiroslarni boshkarish, 

kommunikativlik iliyatlari,.zgirligi, va 

x.k.

 

3

 

Inson-

 

belgi

 

sanok

 

temasi

 

EX,M operatori, programmist, 

mashinkada yozish va ish xujjatlari, 

chizuvchi.

 

Mantikiy tafakko‘r, diqqatning 

turgunligi, yaxshi xotira, tasavvur va 

boshqalar

 

4

 

Inson-

 

tabiat

 

O‘simlikshunos, gulchi chorvador

 

Ko‘zatuvchanlik, sabrtoqatlilik, 

jismoniy chidamlilik, g‘amxo‘rlik, 

tartiblilik

 

5

 

Insonbadi 

iy 

obraz

 

Badiiy to‘qish, rassommodeler, 

yog‘ochga ishlov berish xalq ommaviy 

san’ati, ganchkorlik va x.k.

 

Ko‘z bilan chamalay bilishlik, badiiy 

did, badiiy va musikiy kobliyat, yaxshi 

tasavvur qilish, fazoviy tafakkur.

 

---