3-mavzu. Iqtisodiyotda foydalaniladigan dasturiy mahsulotlar. Reja

LINUX OPERATSION TIZIMI 
Bu kitobning asosiy masalasi Linux operatsion tizimining imkoniyatlarini yoritib berish va 
uni Windows tizimi bilan solishtirish. Xozirgi kunda Linux bu shunchaki oddiy operatsion tizim 
emas, balki turli xil dasturiy ta'minotlar jamlanmasidir. Bu jamlanma Linux distributivi deb 
nomlanib, uni yordamida ishlash, o'qish, dam olish uchun kerak boladigan tayyor muhitni yaratish 
mumkin. 
Bugungi kunda foydalanuvchilar uchun Linuxda ikkita muammo mavjuddir. Birinchi - 
eskirib qolgan qurilmalarga drayverlarning yo'qligi. Ikkinch - amaliy dasturlarning ko pligidan 
aynan bizga kerak boladigan dasturni tanlab olishdagi qiyinchiliklar. Bu muammolar albatta vaqt 
otishi bilan distributiv yaratuvchilar tomonidan xal qilinadi, foydalanuvchigan esa faqatgina o'ziga 
kerakli bolgan distributivni tanlashi kifoya. 
Linuxni bugungi kunda kompyuterga o rnatilishi, Windows OT ga o'xshagan va ba zi bir 
xollarda undan xam osonlashtirilgan. Xamda Linuxni shunday bir turi mavjudki uni o rnatish shart 
emas, Linux kompakt diskini CD-ROM ga qo'yib turib yuklanib, xar xil ishlarni bajarish 
imkoniyati mavjud. 
Linux operatsion tizimiga o tishdagi muammolaridan biri albatta bu OT ni ommaga 
tushunarliroq yoritib beruvchi kitoblarning yo'qligidir. 
Bu kitob Linux OT mi bilan tanishish, uni ishlatishda boshlang ich nuqtadir. Kitobning 
maqsadi - Linux OT da ishlashga tezroq moslashishga imkoniyat yaratish. 
GNU LOYXASI 
Linux OT lar oilasi Windows dan farqli, kopgina tijorat firmalari xamda ochiq kod (Open 

---

Source
1
) fikrini qo'llab quvatlovchi dasturchilar uyushmasi tomonidan rivojlantirilmoqda. Xar 
qanday dasturiy ta'minot nafaqat bajariluvchi modullar, balki kodi ochiq tekst (masalan C/C++ 
tilida yozilgan) fayllar ko rinishida bo lishi kerak. 10 yil oldin Open Source xarakati vujudga 
kelganida, unda faqat xususiy shaxslar - dasturchilar qatnashishgan. Xozirgi kunda Open Source 
fikri kopgina transmilliy korporatsiyalar tomonidan qo'llab quvatlanmoqda, masalan IBM, Sun, 
Oracle, HP. 
Open Source xarakatini 1984 yili Richard Stallman tomonidan “GNU Manifesti” 
yozilishidan boshlangan deb xisoblanadi. G
NU
- GNU's Not UNIX, ya ni GNU bu UNIX (va unga 
tegishli) Emas. Shu paytlari UNIX so'zi tovar belgisi bo'lib yuridik tomondan dasturiy ta'minotni 
rivojlanishiga to'sqinlik qilar edi. Manifest Free Software Foundation (FSF) - Erkin Dasturiy 
Tam'minot Jamg'armasini rivojlanishiga bosh turtki bo'ldi. FSF ning maqsadi dasturiy ta'minotni 
tarqatish, nusxalash, o'zgartirish va o'rganishda cheklovlarni olib tashlash edi. 
Dasturchilarni avtorlik xuquqlarini ximoya qilish maqsadida General Pulic License (GPL) 
litsenziyasi yozildi. Bu litsenziyasining qisqacha mazmuni quyidagicha: siz bu litsenziya ostida 
tarqatiluvchi dasturiy ta'minotni uning avtori xaqidagi ma'lumotlari saqlab qolish sharti bilan, 
xoxlagancha nusxalash, xoxlagan maqsadda foydalanish, o'zgartirish, tarqatish va sotish xuquqiga 
egasiz.